StoryEditor
Prawo
11.03.2024 09:00

Dr inż. Anna Oborska, Beata Kowalczyk, PSPKD: Alergeny zapachowe – zmiany etykiet kosmetyków, czyli nowe obowiązki dla branży

Dr inż. Anna Oborska, dyrektor generalna Polskiego Stowarzyszenia Przemysłu Kosmetycznego i Detergentowego (z lewej); Beata Kowalczyk, manager ds. technicznych i legislacyjnych PSPKD / PSPKD
Nowe przepisy, które weszły w życie w sierpniu 2023 r., nakładają obowiązek oznakowania na etykiecie produktu kosmetycznego 56 dodatkowych składników mogących wywołać alergie u ludzi. Przedsiębiorcy muszą zidentyfikować a następnie również zaktualizować dokumentację produktów zawierających zarówno syntetyczne kompozycje zapachowe, jak też naturalne składniki zapachowe czyli olejki eteryczne, czy wszelkiego rodzaju ekstrakty roślinne, a czasu jest coraz mniej – ostrzegają dr inż. Anna Oborska, dyrektor generalna Polskiego Stowarzyszenia Przemysłu Kosmetycznego i Detergentowego oraz Beata Kowalczyk, manager ds. technicznych i legislacyjnych PSPKD.

Przez wiele lat, bo od roku 2003, lista potencjalnych alergenów zapachowych obejmowała 26 substancji. Po wprowadzeniu zakazu stosowania Butylphenyl Methylpropional (Lilial) oraz Hydroxyisohexyl 3-cyclohexene carboxaldehyde (HICC, Lyral) – skróciła się ona do 24. Jednak wejście w życie rozporządzenia Komisji (UE) 2023/1545 spowodowało  powiększenie listy  do 80 substancji. Są to zarówno substancje syntetyczne, jak też substancje pochodzenia naturalnego – zawarte w olejkach eterycznych, czy ekstraktach roślinnych.

Nowe podejście w oznakowaniu alergenów

Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/1545 zmienia sposób wyszczególniania poszczególnych alergenów na etykiecie produktu kosmetycznego. Obok dobrze  znanego podejścia „pojedynczego” (ang. standalone), czyli zastosowania pojedynczej nazwy INCI alergenu, pojawia się nowe podejście „grupowe” (ang. grouped), umożliwiające zastosowanie nazwy INCI, która jest nazwą wspólną i łączy kilka składników.

Oznacza to, że jeśli w produkcie obecne są alergeny np. Citral i/lub Geranial i/lub Neral, to po przekroczeniu stężenia granicznego tj. 0,001% w produkcie niespłukiwanym, 0,01% w produkcie spłukiwanym – w wykazie składników na etykiecie możemy zastosować jedną nazwę Citral.

Możliwość zastosowania podejścia „grupowego” przewidziano dla 17 pozycji, natomiast (wspólna) nazwa INCI, którą możemy zastosować, określona jest przepisami rozporządzenia (załącznik III, kolumna h). Warto wspomnieć, że na potrzeby rozporządzenia, w wyniku działań podjętych przez Cosmetics Europe, uzyskano nowe nazwy INCI. Są to:   

image

Nowe nazwy INCI, podejście "pojedyncze" i "grupowe"

PSPKD

Okresy przejściowe

Na dostosowanie etykiet wprowadzone zostały okresy przejściowe: 3 lata na wprowadzenie do obrotu produktów zgodnych z przepisami rozporządzenia oraz 5 lat na udostępnienie na rynku produktów spełniających wymogi rozporządzenia. Oznacza to, że po 5 latach produkty niespełniające wymagań rozporządzenia będą musiały zostać wycofane z rynku.

Od początku procesu legislacyjnego Stowarzyszenie  postulowało o odpowiednio długie okresy przejściowe, które umożliwią przedsiębiorcom wprowadzenie koniecznych zmian. Dzięki  negocjacjom udało się wydłużyć pierwotnie proponowane  okresy. Czy są one wystarczające? – czas pokaże, albowiem zmiany dotyczyć będą niemal każdej etykiety produktu kosmetycznego.

Warto zaznaczyć, że przedsiębiorcy muszą zidentyfikować a następnie również zaktualizować dokumentację produktów zawierających zarówno syntetyczne kompozycje zapachowe, jak też naturalne składniki zapachowe czyli olejki eteryczne, czy wszelkiego rodzaju ekstrakty roślinne. Branżę czeka więc prawdziwa rewolucja, a czasu pozostaje coraz mniej.

Gdzie szukać informacji?

W „bibliotece” na stronie Cosmetics Europe znajduje się przewodnik branżowy opracowany przez Cosmetics Europe. W sposób komplementarny podchodzi on do kwestii oznakowania alergenów, dzięki czemu stanowi pomoc w zrozumieniu oraz prawidłowej interpretacji nowych wymagań prawnych. Przewodnik m.in. wskazuje jakie są różnice w oznakowaniu składników produktów kosmetycznych i alergenów zapachowych, odnosi się do źródeł obecności alergenów w produktach, czy też w sposób obrazowy, poparty przykładami przedstawia przewidziane w ramach rozporządzenia dwa podejścia w zakresie nazewnictwa alergenów.

Czytaj także: COSLaw wprowadza nowy przewodnik po restrykcjach związanych z mikroplastikami

ZOBACZ KOMENTARZE (0)
StoryEditor
Surowce
20.11.2025 07:42
Dimethyloaminopropylamine (DMAPA) – zakończenie konsultacji w sprawie zharmonizowanej klasyfikacji jako CMR
DMAPA jest diaminą wykorzystywaną w produkcji niektórych surfaktantów, będących składnikami wielu produktów do pielęgnacji, w tym mydeł, szamponów i kosmetyków codziennego użytkuShutterstock

24 października 2025 roku zakończył się okres konsultacji publicznych dotyczących zharmonizowanej klasyfikacji substancji dimethyloaminopropylamine (DMAPA) jako substancji CMR (rakotwórczej, mutagennej lub szkodliwej dla rozrodczości). Konsultacje były wynikiem złożonego rok wcześniej wniosku przez Austrię i miały na celu zebranie opinii przez zainteresowane strony. Planowane przyjęcie opiniowania w sprawie klasyfikacji to początek 2027 roku.

DMAPA posądzona o działanie reprotoksyczne i uczulające

Rok temu, 20 grudnia 2024 roku, Austria złożyła do weryfikacji notyfikację w sprawie zharmonizowanej klasyfikacji i oznakowania dimethyloaminopropylamine (DMAPA, numer CAS: 109-55-7; numer EC: 203-680-9). Substancja została zgłoszona do uznania za CMR o działaniu reprotoksycznym (Repr. 1B, H360) oraz jako czynnik uczulający skóry (Skin Sens. 1A, H317). Wszystko wskazuje na to, że w niedalekiej przyszłości DMAPA nie będzie znajdowała się już w produktach kosmetycznych.

Obecnie DMAPA jest regulowana w Załączniku III Rozporządzenia kosmetycznego 1223/2009, w którym określono limity i wymagania dla produktów zawierających tę substancję:

W przypadku produktów niespłukiwalnych maksymalne stężenie DMAPA w produkcie gotowym do użycia wynosi 2,5 proc.

Dodatkowo, zarówno dla produktów spłukiwalnych, jak i niespłukiwalnych, obowiązują następujące kryteria bezpieczeństwa:

  • substancja nie może być stosowana w połączeniu z systemami nitrozującymi,
  • minimalna czystość DMAPA powinna wynosić 99 proc.,
  • maksymalna zawartość amin drugorzędowych w surowcach nie może przekraczać 0,5 proc.,
  • maksymalna zawartość nitrozoamin w surowcach wynosi 50 μg/kg,
  • substancję należy przechowywać w pojemnikach niezawierających azotynów.

Nowe regulacje oraz planowana klasyfikacja DMAPA jako substancji reprotoksycznej i uczulającej podkreślają rosnące znaczenie bezpieczeństwa konsumentów i konieczność monitorowania surowców chemicznych stosowanych w kosmetykach. Producentom pozostaje śledzenie postępów procesu legislacyjnego oraz zaplanowanie dostosowania receptur do nadchodzących wymogów, aby zapewnić zgodność z przepisami i bezpieczeństwo produktów.

image

Kolejne składniki perfum zostaną wycofane? Jest opinia RAC w sprawie Bourgeonal, Cyclamen Aldehyde oraz Cyclemax

Co to znaczy dla branży?

Dimethyloaminopropylamine (DMAPA) jest diaminą wykorzystywaną w produkcji niektórych surfaktantów, będących składnikami wielu produktów do pielęgnacji, w tym mydeł, szamponów i kosmetyków codziennego użytku. Przyjęcie klasyfikacji CMR dla DMAPA oznacza, że substancja ta wkrótce nie będzie mogła być stosowana w produktach kosmetycznych, co wymusza na producentach dostosowanie receptur i procesów produkcyjnych.

Obecnie większość dostawców surowców chemicznych wycofała DMAPA ze swoich ofert, co sprawia, że branża kosmetyczna już rozpoczęła procesy adaptacyjne. Monitorowanie dalszych postępów prac legislacyjnych i aktualizacji w sprawie klasyfikacji DMAPA jest możliwe na stronie internetowej ECHA.

Aleksandra Kondrusik

ZOBACZ KOMENTARZE (0)
StoryEditor
Prawo
19.11.2025 13:28
Siedem składników znika z suplementów diety. Nowa uchwała może zmienić cały rynek
Specjaliści, opierając się na najnowszych wynikach badań, stwierdzili, że siedem substancji stanowi zagrożenie dla zdrowia lub nie posiada wystarczających danych potwierdzających ich bezpieczeństwo toksykologiczne.Karolina Grabowska Kaboompics

Uchwała Zespołu ds. Suplementów Diety, działającego przy Radzie Sanitarno-Epidemiologicznej, wprowadza istotne zmiany w zakresie dopuszczalnych składników stosowanych w suplementach sprzedawanych w Polsce. Eksperci, analizując aktualne dane naukowe, wskazali siedem substancji, które ze względu na brak potwierdzonego bezpieczeństwa lub działanie farmakologiczne nie powinny znajdować się w legalnych preparatach. Zmiany mogą uderzyć szczególnie w segment suplementów na odchudzanie, wzmocnienie potencji i budowę masy mięśniowej – czyli kategorie, które odpowiadają za istotną część sprzedaży tego rynku.

Dokument podkreśla, że suplementy diety nie są lekami i nie mogą zawierać związków o działaniu terapeutycznym. Ich zadaniem jest wyłącznie uzupełnianie diety w składniki odżywcze. W oparciu o te kryteria oraz najnowsze dane toksykologiczne eksperci wytypowali siedem substancji zakazanych: chlorowodorek johimbiny i całą grupę johimbiny, pieprz metystynowy (kava kava), pankreatynę, ibutamoren (MK-677), DMAA, ligandrol oraz ostarynę. Wszystkie zostały ocenione jako niebezpieczne lub niewystarczająco przebadane pod względem bezpieczeństwa stosowania w populacji konsumentów.

Szczególną uwagę zwrócono na johimbinę, jeden z szeroko stosowanych składników „spalaczy tłuszczu” i preparatów na potencję. Eksperci wskazali na liczne działania niepożądane, takie jak podwyższone ciśnienie tętnicze, kołatanie serca czy bóle głowy. Podobne zastrzeżenia pojawiły się wobec pieprzu metystynowego, w którym Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) dopatrzył się ryzyka uszkodzeń wątroby wynikających z obecności kawalaktonów. Obie substancje uznano za niezgodne z zasadą, zgodnie z którą żywność – a więc także suplementy – musi być bezpieczna dla zdrowia konsumentów.

Uchwała obejmuje również pankreatynę, czyli zestaw enzymów trawiennych pozyskiwanych z trzustki wieprzowej. Preparat ten ma zastosowanie stricte terapeutyczne, m.in. w leczeniu niewydolności trzustki, co wyklucza jego obecność w suplementach diety. Eksperci zakazali także ibutamorenu (MK-677), reklamowanego w środowisku fitness jako związek wspierający regenerację i przyrost masy mięśniowej, który w rzeczywistości działa poprzez pobudzanie wydzielania hormonu wzrostu.

Ostatnie trzy substancje na liście – DMAA, ligandrol i ostaryna – były od lat obecne na rynku produktów dla sportowców. DMAA, uznawana za związek o działaniu zbliżonym do amfetaminy, była powodem licznych zgłoszeń działań niepożądanych, takich jak nadciśnienie czy zaburzenia rytmu serca. Ligandrol i ostaryna, należące do grupy SARM, od dawna znajdują się w Światowym Kodeksie Antydopingowym, a ich stosowanie wiązano m.in. z ryzykiem uszkodzeń wątroby. Usunięcie wszystkich siedmiu składników z rynku ma według ekspertów zwiększyć bezpieczeństwo konsumentów i ograniczyć stosowanie środków o działaniu farmakologicznym w produktach, które nie podlegają reżimowi kontroli właściwemu dla leków.

ZOBACZ KOMENTARZE (0)
22. listopad 2025 07:40