Zdaniem prawnika, jakość polskiej legislacji w ostatnich kilku latach dramatycznie spada. Proces legislacyjny w jego odczuciu jest często pospieszny i siłą rzeczy nieprzemyślany. – Można odnieść wrażenie, że realizowany jest jakiś koncept polityczny i priorytetem ustawodawcy jest element czasu i gry politycznej. Jakość stanowionego prawa ma znaczenie drugorzędne wobec słupków sondażowych. Z powodu pośpiechu nie przeprowadza się oceny skutków regulacji, przez co ustawodawca nie jest w stanie ich trafnie przewidzieć – wylicza mec. Kaczyński.
Uczestnik debaty jest zdania, że w taki sposób procedowana była także ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele. – Po dwóch miesiącach widzimy, że wyłączenia wskazane w ustawie rozszczelniają ją. Widzimy już całą masę problemów, które powinny być zidentyfikowane na etapie tworzenia prawa. Temu przecież służą konsultacje społeczne i międzyresortowe, po to mamy cały cykl legislacyjny, żeby różne błędy wyłapać. Tymczasem ustawodawca postawił sobie cel – zamknąć sklepy w niedziele – i zastosował prosty zapis: zakazujemy handlu w dwie niedziele w miesiącu. To było łatwe. Później jednak przyszła refleksja, że może apteki powinny być czynne w niedziele, może stacje benzynowe czy inne typy placówek. Zaczęto dodawać wyłączenia, jednak odbywało się to już w trakcie procedowania ustawy, na zasadzie realizacji kolejnych przesłanek włączających. Te procesy powinny być zrealizowane na etapie opracowywania założeń, a nie w trakcie uchwalania – przekonuje prawnik.
Tomasz Kaczyński przypomina, że bardzo podobna sytuacja występowała w przypadku innej regulacji dotyczącej handlu, tzw. ustawy „apteka dla aptekarza”. – Cała branża bardzo mocno krytykowała te przepisy, ale wola polityczna była inna, a samorząd aptekarski bardzo mocno lobbował za tą ustawą. Znów nie przygotowano oceny skutków regulacji, a projekt prowadzony był w trybie poselskim, zatem konsultacje społeczne były bardzo ograniczone. Różne środowiska podnosiły argumenty, że ta ustawa nie zrealizuje celów wskazanych przez ustawodawcę. Wydaje mi się zresztą, że jest to powszechny problem – mówimy o jednym celu, a realizujemy zupełnie inne.
– Po wejściu w życiu ustawy ożyły wszystkie demony, przed którymi przestrzegaliśmy. Dzisiejsze analizy wskazują, że wzrosły ceny, została ograniczona dostępność leków dla pacjentów, a konkurencja na rynku farmaceutycznym, wbrew założeniom ustawodawcy, została ograniczona, a nie zwiększona. Cel, który przyświecał autorom przepisów – wyrównanie dysproporcji pomiędzy małymi, rodzinnymi aptekami, a sieciówkami – nie został w żaden sposób zrealizowany – zwraca uwagę uczestnik debaty.
– Obecnie środowiska biznesowe proponują różne zmiany w ustawie [o zakazie handlu w niedziele], ale problem w tym, że jesteśmy z rządem po dwóch stronach barykady. A dopóki nie ma pola do dyskusji pomiędzy biznesem a ustawodawcą, nasze propozycje będą trafiać w próżnię – podsumowuje partner w kancelarii Domański Zakrzewski Palinka.
