Obecnie, w dobie starzenia się społeczeństwa (a jest to jeden z najsilniejszych trendów XXI wieku, charakterystyczny nie tylko dla naszego kraju), grupa osób 50+ jest najszybciej rosnącą grupą wiekową pod względem liczebności. Równocześnie, jak pokazało badanie agencji badawczej 4P Research Mix, dzisiejsi konsumenci 50+ są zdrowsi, pozostają dłużej sprawni, są zamożniejsi, bardziej aktywni i duchowo młodsi niż pokolenie ich rodziców. Równocześnie wciąż są oni grupą konsumencką najmniej docenianą przez marketingowców, pomimo że ich siła nabywcza jest znaczna i stabilna.
Wyższy potencjał wartościowy
Od czasu poprzedniego ilościowo-jakościowego badania Polaków tej grupy wiekowej z 2007 roku, szeregi konsumentów 50+ zostały zasilone osobami relatywnie lepiej wykształconymi, bardziej aktywnymi zawodowo i zamożniejszymi. Zmienili się też ci, którzy już poprzednio zaliczali się do badanej grupy. Obecnie ponad 30 proc. z nich pracuje zawodowo (sześć lat temu było to 23 proc.), 50 proc. uprawia sport (w 2007 roku – 27 proc.), do chęci korzystania z życia przyznaje się 52 proc. (wobec wcześniejszych 44 proc.), a z internetu korzysta prawie 30 proc. (kiedyś zaledwie 14 proc.). Ich średni miesięczny dochód netto na osobę w gospodarstwie domowym wynosi 1464 zł, co przy liczebności 13 768 tys. daje potencjał wartościowy w wysokości 241,876 mld zł rocznie. Jest to kwota wyższa niż w przypadku osób w przedziale wiekowym 20-40 lat, które mają nieco większy miesięczny dochód na osobę, ale jest ich mniej. Dlatego w ich przypadku potencjał wartościowy to 236,952 mld zł rocznie.
Żywotni materialiści, a nie tylko pogodzone staruszki
Według danych GUS, średni wiek Polaka w 2013 roku to 37 lat. Jednak w 2029 roku statystyczny Polak będzie miał 53 lata. Już teraz osoby w wieku 50+ stanowią 36 proc. naszego społeczeństwa. Tylko niektórzy z nich to – jak nazwała ich agencja 4P Research Mix – „pogodzone staruszki”, które nie oczekują od życia zbyt wiele lub „domowe opiekunki” – altruistki opiekujące się innymi i żyjące dla rodziny. Trzeba mieć na uwadze, że konsumenci 50+ to także „żywotni materialiści” – dla których ważne są pieniądze, a przy tym czują się zdrowo i młodo, „polscy boomersi” – bardzo aktywni we wszystkich sferach życia, młodzi nie tylko duchem, „aktywni tradycjonaliści” – zadowoleni z życia i odpowiedzialni czy nawet „aspirujący egocentrycy” – indywidualiści i egocentrycy z trudnymi do realizacji aspiracjami.
O tym wszystkim nie można zapominać. Zwłaszcza jeśli dostarcza się produkty dla utrzymania tak ważnego w drugiej połowie życia komfortu ciała.
Anna Zawadzka
Zmywanie naczyń to czynność codzienna, która jednak w różnych częściach świata wygląda zupełnie inaczej. Z raportów International Flavors & Fragrances Dishwashing Habits Reports 2022 i 2024 wynika, że preferencje dotyczące metod czyszczenia naczyń oraz wybór detergentów są silnie związane z tradycją, kulturą i stylem życia. W Europie aż 48 proc. osób korzysta przede wszystkim ze zmywarek automatycznych, co czyni ten region liderem w tym zakresie. To wyraźny kontrast wobec wielu innych części świata, gdzie dominuje ręczne mycie.
W Azji aż 90 proc. respondentów deklaruje, że przynajmniej raz dziennie zmywa naczynia ręcznie. Jeszcze większą intensywność mycia obserwuje się na Bliskim Wschodzie i w Afryce (MEA), gdzie 60 proc. osób wykonuje tę czynność ręcznie co najmniej dwa razy dziennie. Tak wysoka częstotliwość wskazuje na istotne znaczenie kulturowe oraz religijne czystości w tych regionach.
Wybór konkretnych programów i cykli w zmywarkach również różni się w zależności od kraju. We Francji 45 proc. użytkowników zmywarek korzysta najczęściej z trybu Eco, podczas gdy w Katarze 72 proc. wybiera cykl krótki. Te dane odzwierciedlają lokalne priorytety – we Francji nacisk na oszczędność energii i wody, a w Katarze na szybkość i wygodę.
Preferencje konsumentów dotyczą również form detergentów. W Niemczech aż 67 proc. kupujących wybiera tabletki do zmywarek, co wskazuje na ich praktyczność i popularność na tamtejszym rynku. Z kolei w Stanach Zjednoczonych 30 proc. konsumentów sięga najczęściej po żele, które umożliwiają bardziej elastyczne dozowanie produktu.
Specyficzne zwyczaje związane ze wstępnym przygotowaniem naczyń widoczne są w Ameryce Łacińskiej i Australii. W krajach Ameryki Łacińskiej 51 proc. osób regularnie namacza naczynia kilka razy w tygodniu, a w Australii aż 78 proc. badanych płucze lub wstępnie myje naczynia przed umieszczeniem ich w zmywarce. Te nawyki pokazują, że w wielu kulturach czystość naczyń nie zaczyna się dopiero w zmywarce, ale już na etapie wstępnej pielęgnacji.
Listonic opublikował raport „Najpopularniejszych Marek FMCG w Polsce”, który prezentuje zestawienie 15 kluczowych kategorii produktów codziennego użytku. Dane pokazują wyraźne różnice w popycie i lojalności konsumentów w zależności od segmentu rynku. W niektórych kategoriach zauważalne są spadki, które sygnalizują zmianę nawyków zakupowych Polaków.
Jedną z najsłabszych kategorii w tegorocznym zestawieniu okazało się mydło. Popyt spadł aż o 13,43 proc. rok do roku, co wskazuje na trudności w utrzymaniu sprzedaży. Liderami rynku pozostają Dove (25,18 proc.), Luksja (20,66 proc.) oraz marka własna Biedronki – Linda (20,09 proc.). Wskaźnik lojalności wobec marek (BLI) w tej kategorii wyniósł jedynie 2,50 proc., choć zanotował lekki wzrost o 0,31 p.p. w stosunku do ubiegłego roku.
Mydło jest przez konsumentów traktowane głównie jako produkt funkcjonalny. Zakupy w tej kategorii determinowane są przede wszystkim ceną i dostępnością, a nie przywiązaniem do konkretnej marki. To sprawia, że producenci mają wyjątkowo trudne zadanie w budowaniu lojalności i muszą sięgać po dodatkowe działania marketingowe. Warto odnotować rosnące zainteresowanie wariantami naturalnymi i hipoalergicznymi, które mogą w przyszłości wzmocnić ten segment.
Podobny, choć mniej gwałtowny, spadek dotknął kategorii past do zębów – wyniósł on 4,30 proc. rok do roku. W tym segmencie dominują marki specjalistyczne: Sensodyne z udziałem 43,24 proc., Elmex z 24,22 proc. oraz Colgate z wynikiem 11,44 proc.. Wskaźnik BLI sięgnął 8,27 proc., co oznacza stabilny, choć nieco malejący poziom lojalności (−0,16 p.p. r/r).
Rosnąca popularność marek specjalistycznych wskazuje, że konsumenci coraz częściej sięgają po produkty dostosowane do indywidualnych potrzeb zdrowotnych, a nie kierują się wyłącznie ceną. To utrwala obraz kategorii, w której skuteczność i rekomendacje stomatologiczne mają większe znaczenie niż okazje promocyjne. Jednocześnie sieci handlowe promują pakiety wielosztukowe, co powoduje rzadsze zakupy i mniejszą obecność past na bieżących listach zakupowych.
Największy spadek w całym raporcie odnotowano w kategorii szamponów – aż o 15,70 proc. rok do roku. Mimo trudnej sytuacji, liderzy pozostają niezmienni: Elsève (15,47 proc.), Head&Shoulders (14,48 proc.) i Garnier (11,74 proc.). Co ciekawe, w tej kategorii wskaźnik lojalności konsumentów znacząco wzrósł do 31,57 proc. (+6,75 p.p. r/r), osiągając najwyższy wynik w całym raporcie.
Wysoka lojalność pokazuje, że w segmencie pielęgnacji włosów kluczową rolę odgrywa zaufanie do sprawdzonych marek. Konsumenci nie są skłonni do eksperymentów i wolą sięgać po produkty, które gwarantują im jakość i dopasowanie do indywidualnych potrzeb. Cena i promocje mają tu mniejsze znaczenie niż skuteczność i marka.
Jedną z najbardziej użytkowych kategorii pozostaje papier toaletowy. Popyt spadł tu o 8,04 proc., a rynek zdominowany jest przez marki własne: Queen z Biedronki (49,44 proc.), Regina (15,05 proc.) oraz Floralys z Lidla (14,50 proc.). Wskaźnik lojalności wynosi jedynie 1,03 proc. (−0,05 p.p. r/r), co czyni tę kategorię najmniej stabilną w całym raporcie.
Tak niska lojalność dowodzi, że w przypadku papieru toaletowego decydują przede wszystkim cena i wygoda zakupu. Konsumenci kierują się promocjami oraz pakietami wielosztukowymi, które jeszcze bardziej osłabiają przywiązanie do marek. Segment ten pozostaje więc przykładem produktu czysto użytkowego, w którym renoma producenta odgrywa minimalną rolę.
Dane z raportu Listonic pokazują wyraźne różnice w zachowaniach zakupowych Polaków w zależności od kategorii FMCG. Tam, gdzie produkt pełni rolę czysto użytkową – jak papier toaletowy czy mydło – lojalność wobec marek jest minimalna, a o wyborze decydują przede wszystkim cena i dostępność. W segmentach, które konsumenci traktują jako bardziej „specjalistyczne” i wymagające zaufania – jak pasty do zębów czy szampony – lojalność okazuje się znacznie wyższa, a kluczową rolę odgrywa skuteczność i reputacja marki. Spadki popytu w większości kategorii wskazują natomiast na rosnącą presję konsumencką na oszczędności, zmianę częstotliwości zakupów oraz rosnącą siłę marek własnych sieci handlowych.