StoryEditor
Prawo
21.05.2020 00:00

Alkohol etylowy – przepisy, obowiązki, akcyza i skażanie

Epidemia COVID-19 skłoniła wiele firm do rozpoczęcia lub rozszerzenia produkcji produktów kosmetycznych i biobójczych zawierających alkohol etylowy. Produkcja z wykorzystaniem alkoholu etylowego, a zwłaszcza alkoholu częściowo skażonego, jest jednak obwarowana licznymi wymaganiami formalnymi i obarczona ryzykiem finansowym. Ekspertki Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego, dr inż. Ewa Starzyk, dyrektor ds. naukowych i legislacyjnych i mgr Magdalena Turowska, specjalista ds. techniczno-legislacyjnych, zebrały najważniejsze przepisy i obowiązki dotyczące akcyzy i skażania alkoholu etylowego. Uzupełnieniem ich pracy będzie webinar, na który PZPK zaprasza 28 maja.

Alkohol etylowy jest wyrobem akcyzowym i podlega opłacie podatku akcyzowego. Możliwe jest uzyskanie zwolnienia od akcyzy, ale jest ono uzależnione od spełnienia bardzo wielu wymagań. W zależności od sposobu skażenia, miejsca nabycia i przemieszczania alkoholu i produktu gotowego, który zawiera alkohol – mają zastosowanie inne przepisy, aby uzyskać zwolnienie od akcyzy.

W produktach konsumenckich – w tym kosmetycznych i biobójczych, zwykle nie jest wykorzystywany czysty alkohol, ponieważ konieczne byłoby zapłacenie akcyzy. Aby uzyskać zwolnienie od akcyzy do produkcji produktów kosmetycznych i produktów biobójczych, wykorzystywany jest alkohol skażony całkowicie (CDA) lub częściowo (PDA).

Alkohol całkowicie skażony

Jeśli pozwalają na to właściwości aplikacyjne produktów gotowych, najprostszym rozwiązaniem pod względem formalnym i praktycznym jest korzystanie z alkoholu skażonego całkowicie. Podstawowym dokumentem, który zwalnia z akcyzy alkohol całkowicie skażony, jest protokół skażenia. Jeśli alkohol całkowicie skażony kupowany jest na terenie Polski, nie podlega pod żadne dodatkowe obowiązki. Wystarczające jest posiadanie protokołu skażenia, który jest dokumentem potwierdzającym poprawne skażenie alkoholu. Po nabyciu alkoholu można go również bez przeszkód odsprzedać, przekazując protokół skażenia. W przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego obowiązków jest więcej – zgłoszenie AKCR, zgłoszenie zamiaru nabycia, dokument UDT, ewidencja nabywanych wyrobów akcyzowych.

W przypadku CDA importowanego kluczowe jest posiadanie protokołu skażenia. Chcąc mieć pewność prawidłowości skażenia, przed wprowadzeniem takiego alkoholu importer może wykonać odpowiednie badania pod kątem poprawnego skażenia w akredytowanym laboratorium. Ponadto importując alkohol całkowicie skażony należy złożyć zgłoszenie celne.

Alkohol częściowo skażony

Często ze względów jakościowych i właściwości użytkowych – szczególnie nieprzyjemnego zapachu – zastosowanie w produkcie kosmetycznym całkowitego skażalnika (CDA) nie jest możliwe. Alkohol skażony częściowo to druga możliwość wykorzystania etanolu do produkcji ze zwolnieniem od akcyzy.

Wykorzystanie alkoholu skażonego częściowo obarczone jest jednak znacznie większym zakresem obowiązków formalnych, które należy spełnić, aby uzyskać zwolnienie od akcyzy ze względu na przeznaczenie. Należą do nich:

  • Zgłoszenie rejestracyjne (AKC-R);
  • Przemieszczanie alkoholu na podstawie dokumentu dostawy albo dokumentu zastępującego dokument dostawy;
  • Ustalenie norm zużycia alkoholu;
  • Prowadzenie ewidencji zużycia;
  • Przeprowadzenie tzw. urzędowego sprawdzenia.

Dodatkowo podczas skażenia (w firmie, w której następuje skażenie) konieczna jest obecność celnika.

Jednym z najbardziej uciążliwych obowiązków dla firmy, która zużywa alkohol do produkcji produktów kosmetycznych lub produktów biobójczych, jest prowadzenie ewidencji. Szczegóły warunków prowadzenia ewidencji określa Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2019 r. w sprawie ewidencji i innych dokumentacji dotyczących wyrobów akcyzowych i znaków akcyzy (Dz. U. 2019 poz. 2534). Rozporządzenie nie określa wzoru ewidencji, ponieważ każdy podmiot tworzy własny wzór na podstawie wymagań określonych w ww. rozporządzeniu.

Szczegółowy zakres danych, które powinny znajdować się w ewidencji wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie, zawarty jest w rozdziale 10 rozporządzenia Ministra Finansów.

Ewidencja składa się z odrębnych części dotyczących alkoholu:

  • wysłanego przez podmiot zużywający;
  • otrzymanego przez podmiot zużywający;
  • zużytego na cele uprawniające do zwolnienia od akcyzy (wg normy zużycia);
  • magazynowanego przez podmiot zużywający;
  • magazynowanego przez podmiot pośredniczący w jednym zbiorniku z etanolem, który nie jest zwolniony od akcyzy.

Alkohol etylowy skażony częściowymi skażalnikami dopuszczonymi w innych krajach UE nie może być zakupiony i używany do celów produkcyjnych w Polsce, tj. jego zakup nie podlega zwolnieniu od akcyzy.

Należy też pamiętać o tym, że w zależności od rodzaju produktu gotowego – różne skażalniki umożliwiają uzyskanie zwolnienia od akcyzy. Pomyłka może drogo kosztować.

To tylko część obowiązków związanych z użyciem alkoholu etylowego w produktach kosmetycznych i biobójczych. Ponieważ przepisów jest wiele, a ryzyko finansowe związane z użyciem alkoholu wysokie, Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego przygotował kolejny webinar. Będzie on rozwinięciem wątku produkcji z etanolem. Zaproszone ekspertki: mgr. inż. Dominika Gajewska i mgr inż. Joanna Puchalska-Gad poruszą kwestie związane z oznakowaniem, kartą charakterystyki i transportem środków biobójczych.

Więcej na kosmetyczni.pl

ZOBACZ KOMENTARZE (0)
StoryEditor
Prawo
10.07.2025 09:47
Czy kosmetyki z olejkiem z drzewa herbacianego są bezpieczne. Mocne stanowisko SCCS
Tangopaso, Public domain, via Wikimedia Commons

Komitet ds. Bezpieczeństwa Konsumentów (SCCS) ocenił bezpieczeństwo kosmetyków z olejkiem z drzewa herbacianego i analogami prostaglandyn w produktach do rzęs i brwi. To bardzo ważna opinia, gdyż olejek z drzewa herbacianego jest bardzo popularny w produktach przeznaczonych do pielęgnacji skóry i włosów.

SCCS wydał opinię o olejku z drzewa herbacianego w produktach kosmetycznych

Pod koniec maja Komitet ds. Bezpieczeństwa Konsumentów (SCCS) opublikował wstępną opinię SCCS/1681/25 dotyczącą stosowania olejku pochodzącego z drzewa herbacianego (Tea Tres Oil, CAS 68647-73-4) w produktach kosmetycznych oraz trzech analogów prostaglandyn SCCS/1680/25. Uwagi do obu projektów  można zgłaszać do 18 sierpnia bieżącego roku.

Olejek z drzewa herbacianego cieszy się popularnością w produktach przeznaczonych do pielęgnacji skóry i włosów, a także w produktach do higieny jamy ustnej. Wykazuje działanie przeciwutleniające, przeciwbakteryjne oraz pielęgnacyjne. Jego stosowanie budziło już wcześniej pewne wątpliwości. Komitet SCCP (poprzednik SCCS) wskazywał, że olejek może powodować podrażnienia skóry i oczu oraz alergie kontaktowe. Był również zaniepokojony stabilnością niniejszej substancji w produktach końcowych. Ze względu na brak danych dotyczących wchłaniania przez skórę niemożliwym była ocena jego bezpieczeństwo.

Jakie jest maksymalne bezpieczne stężenie olejku herbacianego w różnych kosmetykach? 

W opublikowanej opinii SCCS SCCS/1681/25 poruszono możliwe zagrożenie klasyfikacji olejku z drzewa herbacianego (TTO) jako substancji toksycznej dla rozrodczości w kategorii Repr. 1B zgodnie z Rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008 (Rozporządzenie CLP). 

W wyniku analizy przypadku olejku z drzewa herbacianego, Komitet SCCS uznał stosowanie TTO za bezpieczne w wykorzystaniu jako środek przeciwłojotokowy i przeciwdrobnoustrojowym przy zachowaniu poniższych  maksymalnych stężeniach w gotowych produktach:

  • 2,0% w szamponach,
  • 1,0% w żelach pod prysznic,
  • 1,0% w preparatach do mycia twarzy,
  • 0,1% w kremach do twarzy.

W ocenie uwzględniono również skumulowaną ekspozycję konsumentów na produkty kosmetyczne i niekosmetyczne zawierające niniejszy składnik. 

Opinia SCCS dotyczy wyłącznie:

  • TTO o składzie chemicznym zgodnym z aktualną wersją międzynarodowej normy ISO 4730:2017 w gotowych produktach kosmetycznych,
  • Wykorzystania TTO w kosmetykach przeznaczonych do stosowania na skórę, które nie są w postaci aerozoli lub które mogłyby prowadzić do narażenia konsumenta drogą inhalacyjną.

Miażdżąca opinia SCCS dla analogów prostaglandyn

Dodatkowo, na stronie Komitetu ds. Bezpieczeństwa Konsumentów została opublikowana wstępna opinia dla  analogów prostaglandyn (PGA)  stosowanych w produktach kosmetycznych do brwi i rzęs: 

  • Dechloro Dihydroxy Difluoro Ethylcloprostenolamide (DDDE) (CAS 1185851-52-8),
  • Methylamido-Dihydro-Noralfaprostal (MDN) (CAS 155206-01-2),
  • Isopropyl Cloprosteanate (IPCP) (CAS 157283-66-4).

Dotychczas powyższe substancje nie były objęte regulacjami Rozporządzenia 1223/2009 dotyczącego produktów kosmetycznych. 

W 2018 roku Niemiecki Federalny Instytut Oceny Ryzyka (BfR) zgłosił Komisji Europejskiej obawy związane z rosnącą popularnością produktów zawierających prostaglandyny i ich analogi, które mogą być zagrożeniem dla konsumentów. 

Trzy lata później SCCS podjął próbę oceny niniejszych składników i wskazania bezpiecznych stężeń ich stosowania, jednak z powodu ograniczonych danych nie było to możliwe.

W związku z udostępnieniem przez branżę kosmetyczną dodatkowych informacji na początku ubiegłego roku, powrócono do analizy bezpieczeństwa analogów prostaglandyn.

Komitet SCCS stwierdził, że żaden z trzech analizowanych składników nie może zostać uznany za bezpieczny do stosowania w produktach kosmetycznych przeznaczonych do stymulowania wzrostu rzęs i brwi.

Co dalej z opinią SCCS o kosmetykach na bazie olejku herbacianego 

Stanowisko oparto na silnym działaniu farmakologicznym tych substancji, nawet przy bardzo niskich stężeniach. Ponadto, brakuje akceptowalnych danych, które pozwoliłyby wykluczyć ich prawdopodobne skutki niepożądane, zwłaszcza w kontekście toksyczności reprodukcyjnej i rozwojowej. Obawy dotyczą głównie młodych kobiet, które są główną  grupą docelową produktów kosmetycznych zawierających analogi prostaglandyn.

W świetle wspomnianych, najnowszych opinii SCCS branża kosmetyczna może powoli przygotowywać się na nadchodzące zmiany. Choć opinie SCCS nie są jeszcze prawnie wiążące i znajdują się na etapie konsultacji publicznych, wskazują kierunek w którym mogą podążyć przyszłe regulacje dla olejku z drzewa herbacianego oraz analogów prostaglandyn. To wyraźny znak dla producentów, aby rozpocząć monitorowanie zmian legislacyjnych, poszukać alternatywnych surowców oraz przeprowadzić ocenę ryzyka dla swoich produktów. W najbliższej przyszłości możliwe jest nie tylko wprowadzenie zmian w recepturach, ale również konieczność wycofania niektórych produktów z rynku.

Autrka: Aleksandra Kondrasiuk

ZOBACZ KOMENTARZE (0)
StoryEditor
Prawo
09.07.2025 14:33
Reuters: UE tworzy sojusz chemiczny w odpowiedzi na kryzys w sektorze produkcji
Inicjatywa, która zostanie formalnie zainicjowana jeszcze w 2025 roku, ma zrzeszać przedstawicieli Komisji, państw członkowskich oraz interesariuszy z sektora. CDC

Komisja Europejska zapowiedziała utworzenie sojuszu na rzecz chemikaliów krytycznych (Critical Chemical Alliance), który ma zostać powołany jeszcze w 2025 roku. Nowa inicjatywa ma na celu wsparcie produkcji chemikaliów kluczowych dla europejskich łańcuchów dostaw. W sojuszu znajdą się przedstawiciele Komisji, państw członkowskich i interesariuszy z branży. Wspólnie będą identyfikować miejsca produkcji wymagające wsparcia politycznego oraz rozwiązywać problemy związane z zależnościami handlowymi i zakłóceniami dostaw. To rozwiązanie jest wzorowane na wcześniejszym sojuszu dotyczącym metali i minerałów strategicznych dla transformacji energetycznej.

Sektor chemiczny odpowiada bezpośrednio za 1,2 miliona miejsc pracy w Unii Europejskiej i dostarcza surowców dla niemal wszystkich gałęzi przemysłu – od tekstyliów przez kosmetykę po obronność. Mimo to, produkcja chemikaliów w Europie znacznie ucierpiała podczas pandemii COVID-19 i nie powróciła do wcześniejszego poziomu. Tylko w ciągu ostatnich dwóch lat zamknięto ponad 20 zakładów chemicznych, a produkcja petrochemikaliów i amoniaku znalazła się pod silną presją z powodu wyższych kosztów energii w porównaniu do USA i Chin.

Wiceprzewodniczący Komisji, komisarz ds. przemysłu Stéphane Séjourné, podkreślił konieczność utrzymania suwerenności produkcyjnej, zwłaszcza w zakresie tzw. steam crackerów – instalacji produkujących etylen i propylen, czyli podstawowe surowce m.in. do tworzyw sztucznych i tekstyliów. Obecnie w UE działa około 40 takich jednostek. Séjourné zwrócił uwagę, że w przypadku metanolu Europa jest aż w 80 proc. uzależniona od importu, co unaocznia konieczność ochrony miejscowej produkcji i utworzenia tzw. Critical Molecules Act.

W odpowiedzi na trudną sytuację rynkową Komisja planuje zwiększyć pomoc państwową, skrócić procesy wydawania zezwoleń i udostępnić gwarancje energetyczne z funduszy unijnych. Chemikalia zostaną także włączone do przyszłych umów handlowych oraz kryteriów zamówień publicznych. Od 2024 roku Komisja wszczęła już 18 postępowań ochrony handlu dotyczących różnych substancji. Na koniec roku planowane jest też wprowadzenie szóstego pakietu uproszczeń dla sektora chemicznego, tzw. omnibusu, który przynieść ma oszczędności w wysokości 363 mln euro rocznie poprzez uproszczenie przepisów dot. etykietowania, kosmetyków i nawozów.

ZOBACZ KOMENTARZE (0)
13. lipiec 2025 10:46