Nowa platforma EU Energy & Raw Materials Platform ma wzmocnić bezpieczeństwo dostaw energii i surowców

Komory należą do światowej czołówki producentów ylang-ylang, obok Madagaskaru i Majotty. Produkcja tej wonnej rośliny, a także wanilii i goździków, stanowi znaczną część rolnictwa – sektora odpowiadającego za około jedną trzecią PKB kraju. Jak podaje raport zamówiony przez Francuską Agencję Rozwoju, około 10 tys. rolników zajmuje się uprawą ylang-ylang, głównie na Anjouan. Proces destylacji jest wyjątkowo zasobożerny – do uzyskania jednego litra olejku potrzeba 250 kilogramów drewna, co dodatkowo nasila problem wylesiania.

Część producentów stara się jednak ograniczać negatywny wpływ działalności na środowisko. Przykładem jest rolnik Mohamed Mahamoud, który dzięki modernizacji sprzętu i zastosowaniu stalowych alembików zmniejszył zużycie drewna o połowę. Coraz częściej drewno pochodzi także z drzew owocowych sadzonych specjalnie w tym celu. Alternatywy okazują się kosztowne – wykorzystanie ropy jest dwukrotnie droższe od drewna, a elektryczność w Komorach kosztowałaby nawet dziesięciokrotnie więcej, dodatkowo obarczona problemem częstych przerw w dostawach prądu.

Skutki deforestacji są widoczne nie tylko na zboczach gór, lecz także w hydrologii wyspy. Jak podkreślają eksperci, zanik lasów prowadzi do wysychania rzek, które dawniej zasilały lokalne społeczności. W 1925 roku na Anjouan płynęło 50 rzek o stałym przepływie, dziś liczba ta spadła do mniej niż 10. Odpowiedzią na kryzys są programy zalesiania prowadzone przez organizacje takie jak Dahari, które w 2024 roku rozpoczęły pięcioletnie kontrakty z lokalnymi rolnikami – tzw. „strażnikami wody”. Do pierwszej fazy przystąpiło 30 gospodarstw, które otrzymują rekompensaty za odłogowanie gruntów lub sadzenie nowych drzew. Rząd Komorów zapowiada, że wesprze te działania, aby ocalić resztki naturalnych lasów archipelagu.

Ocena etanolu jako substancji czynnej biobójczej: czy unikniemy klasyfikacji CMR?

Proces oceny etanolu jako substancji czynnej biobójczej trwa już od wielu lat. Przez ostatnie 10 lat udawało się unikać dyskusji nad uznaniem go za substancje CMR (ang. Carcinogenic, Mutagenic, Reprotoxic – tł. Rakotwórcza, Mutagenna, Szkodliwa dla Rozrodczości) w ramach przepisów Rozporządzenia dotyczącego produktów biobójczych. 

Za przygotowanie oceny odpowiada Grecja, pełniąca rolę państwa sprawozdawczego, która jednocześnie znajduje się pod rosnącą presją ze strony Holandii i Szwecji, aby ponownie rozważyć klasyfikację etanolu jako substancji CMR kat. 2.

Propozycja Komisji Europejskiej (KE) w sprawie planu dotyczącego etanolu dla konkretnej drogi narażenia na substancję została przyjęta przez władze Grecji. Powodem przesunięcia terminu jest oczekiwanie na przedłożenie przez KE własnych danych. W przygotowywanej dokumentacji konsorcjum planuje uwzględnić wyniki modelowania PBPK (ang. Physiologically Based Pharmacokinetic – tł. Model fizjologicznie oparty na farmakokinetyce), które - wraz z innymi badaniami - mogą poszerzyć wiedzę w zakresie narażenia przez skórę. Dodatkowo Europejskie Stowarzyszenie Przemysłu Kosmetycznego (Cosmetics Europe) prowadzi prace nad opracowaniem analizy socjo-ekonomicznej dla etanolu.

Znaczenie etanolu w branży kosmetycznej

Etanol jako substancja jest bardzo popularnym składnikiem i występuje w wielu różnych produktach. Najczęstsze jest zastosowanie w produktach kosmetycznych to:

• perfumy i wody toaletowe – jako rozpuszczalnik zapachów, szybko odparowuje pozostawiając zapach,
• antyperspiranty i dezodoranty – wspiera szybsze wyschnięcie produktu oraz ma wykazuje działanie antybakteryjne,
• toniki i płyny do twarzy – działa antyseptycznie oraz pomaga regulować produkcję sebum,
• produkty przeznaczone do pielęgnacji skóry tłustej i mieszanej – zmniejsza nadmierne przetłuszczanie się skóry,
• produkty do stylizacji włosów (np. lakiery oraz żele) – pomagają utrwalić fryzurę,

Skutki klasyfikacji etanolu jako substancji CMR dla braży kosmetycznej 

Ewentualna klasyfikacja etanolu jako substancji rakotwórczej, mutagennej lub toksycznej dla rozrodczości wiązałaby się z poważnymi konsekwencjami dla całej branży kosmetycznej. Automatyczne zakazanie tej substancji w recepturach kosmetycznych oznaczałoby konieczność wycofania wielu popularnych i cenionych przez klientów produktów zawierających etanol. Cały proces wymagałby dostosowania istniejących receptur do obowiązującego prawa, a tym samym z możliwym ryzykiem ograniczenia dostępności produktów dla konsumentów. 

Dodatkowo przemysł kosmetyczny w dużej mierze bazuje na etanolu ze względu na jego szerokie spektrum zastosowań. Dlatego też trwają intensywne prace nad wypracowaniem możliwych kompromisów, opartych na rzetelnych danych naukowych, które potwierdzałyby bezpieczeństwo stosowania etanolu w określonych zastosowaniach. Decyzje dotyczące ostatecznej klasyfikacji etanolu będą w najbliższym czasie kluczowe dla funkcjonowania i stabilności europejskiego rynku kosmetycznego. 

Aleksandra Kondrusik