StoryEditor
Opakowania
30.10.2023 14:38

Jak przygotować opakowania kosmetyków do rozporządzenia PPWR?

Do 2030 r. wszystkie opakowania wykonane z tworzyw sztucznych na rynku Unii Europejskiej mają nadawać się do recyklingu / Shutterstock
Rozporządzenie Komisji Europejskiej w sprawie opakowań – odpadów opakowaniowych PPWR – będzie ogromnym wyzwaniem dla branży kosmetycznej. Jakie wprowadzi zmiany w zakresie ekoprojektowania i recyklingu opakowań? Jakie nakłada obowiązki i jak się do niego przygotować – zalecenia publikują Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego oraz Rekopol Organizacja Odzysku we wspólnym raporcie na temat przydatności opakowań produktów kosmetycznych do recyklingu.

Zgodnie z Europejską strategią na rzecz tworzyw sztucznych w gospodarce o obiegu zamkniętym, do 2030 r. wszystkie opakowania wykonane z tworzyw sztucznych na rynku Unii Europejskiej mają nadawać się do recyklingu. Z kolei Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/852 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniającą dyrektywę w sprawie 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, zaostrzono wymogi dotyczące projektowania opakowań z myślą o ponownym użyciu i wysokiej jakości recyklingu. Najbardziej szczegółowe wymogi dotyczące właściwości środowiskowych opakowań, w tym wymogi ekoprojektowania opakowań z myślą o recyklingu, przyniesie w najbliższych latach projektowane rozporządzenie w sprawie opakowań – odpadów opakowaniowych PPWR.

Branża kosmetyczna musi sprostać tym wymogom, a wobec dużej różnorodności kategorii produktów kosmetycznych i tym samym opakowań będzie to dużym wyzwaniem.

 

Co to jest PPWR?

 

Jednym z kluczowych elementów Zielonego Ładu jest rewizja obowiązujących przepisów UE dotyczących opakowań i odpadów opakowaniowych. Jesienią 2022 r. Komisja Europejska przedstawiła projekt rozporządzenia dotyczącego opakowań i odpadów opakowaniowych PPWR – Packaging and Packaging Waste Regulation, mającego zastąpić obecnie obowiązującą dyrektywę o opakowaniach i odpadach opakowaniowych.

Projektowane rozporządzenie PPWR będzie dotyczyło wszystkich opakowań produktów kosmetycznych, niezależnie od rodzaju materiału oraz wszystkich odpadów opakowaniowych, które z nich powstają.

 

Jakie obowiązki nakłada PPWR na producentów kosmetyków?

 

Z perspektywy branży kosmetycznej kluczowymi wymogami, wprowadzanymi przez projekt rozporządzenia PPWR, są:

1. obowiązek przydatności do recyklingu opakowań według zharmonizowanych, unijnych kryteriów;

2. obowiązek użycia recyklatów;

3. obowiązek minimalizacji opakowań w oparciu o szczegółowe kryteria i konieczność dokumentacji tego procesu dla każdego opakowania;

4. wprowadzenie obowiązkowego oznakowania opakowań – sposobu sortowania i przydatności do ponownego użycia;

5. ponowne użycie opakowań transportowych i zbiorczych;

6. ograniczenie niektórych formatów opakowań (np. miniaturowe produkty hotelowe);

7. ograniczenia stosowania opakowań z materiałów biodegradowalnych i kompostowalnych.

 

Przydatność opakowań kosmetycznych do recyklingu

 

PPWR wprowadza wymóg, aby wszystkie opakowania nadawały się do recyklingu.

Dwuetapowe podejście wskazuje kolejne kryteria przydatności do recyklingu. W pierwszym etapie, prawdopodobnie od 1 stycznia 2030 r., opakowania będą musiały spełniać unijne kryteria projektowania dla recyklingu (tzw. design for recycling). Takie podejście powinno pozwolić na harmonizację wymagań dotyczących projektowania opakowań w całej Unii Europejskiej, niezależnie od zaawansowania krajów członkowskich pod względem zarządzania odpadami.

W drugim etapie, prawdopodobnie od 1 stycznia 2035 r. lub później, zostaną zastosowane dodatkowe kryteria przydatności do recyklingu uwzględniające to, czy opakowania są „poddawane recyklingowi na dużą skalę”. Ma to zagwarantować, że opakowania zaprojektowane jako nadające się do recyklingu, są również wystarczająco i skutecznie zbierane, sortowane i poddawane recyklingowi w praktyce. Przy czym o przydatności do recyklingu „na dużą skalę” nie będzie decydowała dostępność technologii wyłącznie w kraju producenta, ale na terenie UE. To rozwiązanie ma zapewnić harmonizację rynku i uniknięcie sytuacji, w której to samo opakowanie w jednym kraju UE będzie poddawane recyklingowi, a w innym nie.

Kryteria projektowania dla recyklingu i metodyka oceny czy opakowania są poddawane recyklingowi na dużą skalę, zostaną określone przez Komisję w przyszłych aktach delegowanych.

Opakowania będą zaliczane do określonych klas przydatności do recyklingu zgodnie z kryteriami projektowania dla recyklingu. Poniżej określonej klasy przydatności do recyklingu opakowanie zostanie uznane za nienadające się do recyklingu. Co istotne, takie opakowania w ogóle nie będą mogły być wprowadzane do obrotu w UE.

 

Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta – opłaty

 

Opłaty, które mają być wnoszone przez producentów w ramach ROP (rozszerzona odpowiedzialność producenta), będą ustalane na podstawie klasy przydatności do recyklingu, określonej zgodnie z aktami delegowanymi. Opakowanie bardziej nadające się do recyklingu będzie tańsze. Jednak w przypadku opakowań nienadających się do recyklingu nie będzie możliwości wniesienia wyższej opłaty ROP. Wydaje się, że nie będzie możliwości utrzymania na rynku opakowań, które nie nadają się do recyklingu, ale są istotne z punktu widzenia sprzedaży np. identyfikują markę lub produkt, poprawiają jego funkcjonalność, czy są preferowane przez konsumentów. Ekomodulacja, czyli zróżnicowanie stawek opłat za opakowania w zależności od stopnia przydatności opakowania do recyklingu, będzie stosowana jedynie dla pozostałych, wyższych klas recyklowalności.

Komisja wyda akty delegowane zarówno dla określenia kryteriów projektowania dla recyklingu, jak i kryteriów dla przydatności do recyklingu na dużą skalę.

W projekcie PPWR ustanowiono szczegółowe przepisy dotyczące opakowań innowacyjnych i pewne „ulgi” w stosowaniu wymogów. Na przykład dla takich opakowań wymogi dotyczące przydatności do recyklingu muszą być spełnione i udokumentowane dopiero po upływie 5 lat od pierwszego wprowadzenia do obrotu. Warto jednak pamiętać, że „innowacyjne opakowanie” to nie takie, w którym innowacyjność oznacza jedynie poprawę prezentacji produktu. Może ona dotyczyć formy opakowania, wytwarzania przy użyciu nowych materiałów, w nowych procesach projektowych lub produkcyjnych, znacznej poprawy funkcji opakowania, jak zamykanie, ochrona produktu. Powinna też skutkować wymiernymi korzyściami dla środowiska.

 

Jak przygotować się na nadejście PPWR?

 

Obecnie nie są znane wszystkie szczegółowe wymagania PPWR. Wiele z rozporządzeń wykonawczych czy wytycznych uszczegóławiających przepisy zawarte w PPWR zostanie przyjętych przez Komisję na późniejszym etapie. W tym momencie wciąż nie jest znana ich treść. Jednak nawet ogólne, już znane wymogi projektu rozporządzenia PPWR, stanowią na tyle istotne wyzwanie, że należy już teraz podejmować wstępne, rozpoznawcze działania. Takie podejście przyniesie szereg korzyści, np.:

• ułatwi dostosowanie się do coraz to ostrzejszych wymogów prawnych i pełną zgodność na późniejszym etapie,

• pozwoli rozłożyć w czasie koszty,

• pozwoli oszacować, które wymagania są lub będą najtrudniejsze w realizacji.

Komisja będzie sukcesywnie dokonywała oceny wykonalności niektórych rozwiązań, na przykład w zakresie dostępności recyklatów. Wczesna identyfikacja problemów może więc ułatwić rewizję przepisów i dostosowanie do aktualnej sytuacji rynkowej i dostępności technologicznej. Właściwe zmapowanie wyzwań potencjalnie wpłynie też na szczegółowe rozwiązania dotyczące kryteriów przydatności do recyklingu, które Komisja ma wypracować, a proces ten musi objąć konsultacje z uczestnikami rynku.

Wobec tego jakie działania firmy mogą podejmować już teraz, nie znając końcowych, szczegółowych wymagań PPWR? Jest ich wiele. Niektóre rozwiązania są przesądzone: pełna przydatność do recyklingu i minimalizacja opakowań, użycie recyklatów, ponowne użycie opakowań transportowych i zbiorczych.

Jak najszybciej warto wykonać:

1. analizę portfolio opakowań i ich poszczególnych elementów, w tym stosowanych materiałów, identyfikacja opakowań wielomateriałowych;

2. wstępną ocenę przydatności opakowań do recyklingu – całego portfolio lub krytycznych opakowań, np. tych używanych w największej skali lub wstępnie ocenianych jako trudne w recyklingu;

3. mapowanie dostępności recyklatów o pożądanej jakości – jakie materiały PCR (pochodzące z recyklingu pokonsumenckiego) i w jakiej jakości są dostępne;

4. mapowanie dostępnych technologii opakowań z wykorzystaniem recyklatów, które pozwolą na użycie również recyklatów innych, niż do kontaktu z żywnością (np. monomateriałowe laminaty wielowarstwowe);

5. mapowanie łańcucha dystrybucji pod kątem możliwości zastosowania opakowań do ponownego użycia;

6. mapowanie łańcucha wartości w celu pozyskiwania wiedzy i identyfikacji rozwiązań, które pozwolą spełnić wymogi PPWR, np. kontakty z sortowniami, recyklerami, projektantami opakowań, przystępowanie do platform dialogu, aktywne korzystanie z doświadczeń organizacji branżowych, które takie dialogi inicjują i wspierają;

7. poszukiwanie rozwiązań „poza schematem” – np. zmiana nie tylko opakowania, ale i formuły produktu dla minimalizacji lub nawet rezygnacji z opakowań niektórych kategorii produktów.

Rozporządzenie PPWR przewiduje, że Komisja opracuje konkretne wytyczne dla ekoprojektowania dla recyklingu w ciągu kilku lat. Wiedząc, jakim wyzwaniem w Polsce będzie osiągnięcie pełnej recyklowalności opakowań, branża kosmetycznapowinna działać już teraz.

Wiele informacji o tym, jakie elementy opakowań kosmetyków stanowią bariery w recyklingu i jak zwiększyć przydatność opakowań do recyklingu poprzez ekoprojektowanie, można znaleźć w licznych przewodnikach technicznych. Branżowe wytyczne, dotyczące konkretnie opakowań kosmetyków, firmy kosmetyczne znajdą w przewodniku opracowanym przez Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego oraz Rekopol Organizacja Odzysku Opakowań S.A. w 2019 r.9, dostępnym dla członków organizacji.

Trzeba pamiętać, że zaprojektowanie opakowania zgodnie z zasadami recyklowalności nie zawsze jednak oznacza, że dane opakowanie zostanie faktycznie poddane recyklingowi. Istnieje wiele elementów opakowań, a także wiele lokalnych uwarunkowań związanych z dostępnością technologii sortowania i recyklingu warunkujących, czy opakowanie (nawet zaprojektowane zgodnie z zasadami ekoprojektowania) zostanie poddane recyklingowi w praktyce.

Projekt PPWR w II etapie wdrażania wymogu przydatności do recyklingu wprowadza pojęcie „poddawania recyklingowi na dużą skalę”. Przypomnijmy – oznacza to, że dane opakowanie jest zbierane, sortowane i poddawane recyklingowi za pomocą zainstalowanej nowoczesnej infrastruktury i procesów, obejmujące co najmniej 75 proc. ludności Unii Europejskiej, z uwzględnieniem odpadów opakowaniowych wywożonych z Unii.

Unijne kryteria „poddawania recyklingowi na dużą skalę” zaczną obowiązywać dopiero w 2040 r. Zanim zostaną przygotowane – jeszcze przez co najmniej najbliższą dekadę możliwość realnego recyklingu opakowań wprowadzonych do obrotu w Polsce będziemy również oceniać lokalnie. Będziemy opierać się na wiedzy pozyskiwanej w kraju, ze strony lokalnych sortowni i zakładów recyklingu.

 

Źródło: Przydatność opakowań produktów kosmetycznych do recyklingu. Raport Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego i Rekopol Organizacja Odzysku Opakowań S.A., Warszawa, październik 2023. Cały raport można pobrać na stronie kosmetyczni.pl

ZOBACZ KOMENTARZE (0)
StoryEditor
Rynek i trendy
10.06.2025 08:30
Raport: konsumenci dóbr luksusowych coraz częściej oczekują “zrównoważonych” opakowań
Wiodące marki stosują tzw. „cztery R” (Reduce, Reuse, Recycle, Recover) z luksusowym akcentem – zastępując tradycyjne materiały oryginalnymi papierami, biodegradowalnymi polimerami.mat.pras.

Zaszła znacząca zmiana, jeśli chodzi o materiały i design w sektorze opakowań produktów luksusowych. Zrównoważony rozwój jest tu już nie tylko opcją, lecz czymś, czego klienci po prostu oczekują – wynika z nowego badania, przeprowadzonego przez firmę konsultingową Bain & Company oraz Fedrigoni, globalnego producenta papierów specjalistycznych, materiałów samoprzylepnych i RFID.

Ankieta została przeprowadzona wśród ponad 500 dyrektorów w całym łańcuchu opakowań luksusowych. Blisko połowa z nich potwierdziła, że ​​zrównoważone rozwiązania będą stanowić ponad 30 proc. sprzedaży w ciągu trzech lat. Chociaż jest to wyraźnym postępem, nadal prawie 70 proc. nie spełnia wymogów zrównoważonego rozwoju.

Jak podkreślono w raporcie, „zrównoważony rozwój nie jest już kompromisem w świecie opakowań wysokiej klasy – staje się przewagą konkurencyjną”. Opakowanie jest czymś, co ewoluuje – jest czymś więcej niż zwykły wybór między pięknem a odpowiedzialnością. W obecnych czasach trzeba zapewnić jedno i drugie. 

Luksus od dawna jest definiowany poprzez doświadczenia sensoryczne (np. ręcznie, rzemieślniczo wykonane opakowanie). Jednak z czasem, w miarę jak obawy dotyczące środowiska i przepisy zmieniają kształt branży, luksusowe marki przeobrażają swoje opakowania tak, by były nie tylko pudełkami, ale stanowiły deklaracje określonych wartości. 

Wiodące marki stosują tzw. „cztery R” (Reduce, Reuse, Recycle, Recover) z luksusowym akcentem – zastępując tradycyjne materiały oryginalnymi papierami, biodegradowalnymi polimerami. Butelki z cieńszego szkła i modułowe projekty opakowań również pomagają markom ograniczać emisje bez uszczerbku dla estetyki.

Zobacz też: Odpad czy surowiec? Drugie życie opakowań

Opakowania są również postrzegane „nie jako zakończenie podróży, ale jej początek – szczególnie w cyfrowych realiach”. Mogą być to np. kody QR umieszczone w pudełkach, które zdradzają historię pochodzenia odzieży, etykiety weryfikujące autentyczność oraz nakładki rozszerzonej rzeczywistości, które wzbogacają wrażenia z rozpakowywania.

Interesujące jest to, że w opinii firm to konsumenci są postrzegani jako prawdziwi katalizatorzy zmian, a nie regulacje, nowe przepisy czy dyrektywy UE, określające zasady raportowania zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw oraz rozporządzenie w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych.

“Przepisy takie przyspieszają zmiany, wskazane w raporcie, ale kluczowa rola należy do świadomych ekologicznie konsumentów” – wskazuje raport.

 

Marzena Szulc
ZOBACZ KOMENTARZE (0)
StoryEditor
Opakowania
28.05.2025 15:33
Badanie DS Smith: Walczymy z plastikiem, ale w e-commerce ma się całkiem dobrze
Szybkie dostawy są Polakom i Polkom nadal w smak — ale za nimi idą tony plastiku używanego do pakowania.Pexels

Wyniki międzynarodowego badania przeprowadzonego przez Development Economics na zlecenie firmy DS Smith pokazują, że mimo spadku zużycia plastikowych toreb w handlu stacjonarnym, sektor e-commerce pozostaje znaczącym źródłem problemu. W analizie uwzględniono sześć krajów: Polskę, Francję, Hiszpanię, Włochy, Niemcy oraz Wielką Brytanię. Szczególną uwagę zwrócono na opakowania wykorzystywane w dostawach zakupów modowych – i to właśnie tam zaobserwowano niepokojący wzrost użycia plastiku.

Dane dotyczące Polski wskazują na skuteczność wdrożonych wcześniej regulacji w handlu tradycyjnym. Wprowadzenie opłaty recyklingowej w 2018 roku znacząco ograniczyło zużycie jednorazowych toreb foliowych – z poziomu 300–400 sztuk rocznie na osobę do zaledwie 6,6 sztuki w 2022 roku. Jednak w sektorze sprzedaży internetowej nie zaobserwowano podobnego postępu. DS Smith ostrzega, że jeśli nie nastąpi zmiana, do 2030 roku w samych tylko dostawach modowych online w Polsce zużytych zostanie aż 147 milionów plastikowych toreb – co oznacza ponad 2500 sztuk na każdą godzinę.

Mimo tych niepokojących trendów badanie daje też powody do umiarkowanego optymizmu. Aż 77 proc. polskich respondentów popiera wycofanie plastikowych toreb na rzecz bardziej zrównoważonych alternatyw, a 72 proc. preferuje karton lub papier jako materiał opakowaniowy dla zakupów internetowych. Co więcej, ponad połowa (57 proc.) badanych przyznała, że odczuwa wyrzuty sumienia z powodu ilości plastiku w przesyłkach e-commerce.

Jeśli chodzi o odpowiedzialność za ograniczenie plastiku, 42 proc. respondentów wskazało firmy opakowaniowe, 34 proc. detalistów, a 27 proc. – instytucje unijne. Wyniki sugerują, że konsumenci nie tylko oczekują zmiany, ale też są gotowi ją zaakceptować, o ile pojawią się konkretne działania ze strony sektora handlu internetowego i jego partnerów logistycznych.

ZOBACZ KOMENTARZE (0)
16. czerwiec 2025 16:15