StoryEditor
Opakowania
30.10.2023 14:38

Jak przygotować opakowania kosmetyków do rozporządzenia PPWR?

Do 2030 r. wszystkie opakowania wykonane z tworzyw sztucznych na rynku Unii Europejskiej mają nadawać się do recyklingu / Shutterstock
Rozporządzenie Komisji Europejskiej w sprawie opakowań – odpadów opakowaniowych PPWR – będzie ogromnym wyzwaniem dla branży kosmetycznej. Jakie wprowadzi zmiany w zakresie ekoprojektowania i recyklingu opakowań? Jakie nakłada obowiązki i jak się do niego przygotować – zalecenia publikują Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego oraz Rekopol Organizacja Odzysku we wspólnym raporcie na temat przydatności opakowań produktów kosmetycznych do recyklingu.

Zgodnie z Europejską strategią na rzecz tworzyw sztucznych w gospodarce o obiegu zamkniętym, do 2030 r. wszystkie opakowania wykonane z tworzyw sztucznych na rynku Unii Europejskiej mają nadawać się do recyklingu. Z kolei Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/852 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniającą dyrektywę w sprawie 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, zaostrzono wymogi dotyczące projektowania opakowań z myślą o ponownym użyciu i wysokiej jakości recyklingu. Najbardziej szczegółowe wymogi dotyczące właściwości środowiskowych opakowań, w tym wymogi ekoprojektowania opakowań z myślą o recyklingu, przyniesie w najbliższych latach projektowane rozporządzenie w sprawie opakowań – odpadów opakowaniowych PPWR.

Branża kosmetyczna musi sprostać tym wymogom, a wobec dużej różnorodności kategorii produktów kosmetycznych i tym samym opakowań będzie to dużym wyzwaniem.

 

Co to jest PPWR?

 

Jednym z kluczowych elementów Zielonego Ładu jest rewizja obowiązujących przepisów UE dotyczących opakowań i odpadów opakowaniowych. Jesienią 2022 r. Komisja Europejska przedstawiła projekt rozporządzenia dotyczącego opakowań i odpadów opakowaniowych PPWR – Packaging and Packaging Waste Regulation, mającego zastąpić obecnie obowiązującą dyrektywę o opakowaniach i odpadach opakowaniowych.

Projektowane rozporządzenie PPWR będzie dotyczyło wszystkich opakowań produktów kosmetycznych, niezależnie od rodzaju materiału oraz wszystkich odpadów opakowaniowych, które z nich powstają.

 

Jakie obowiązki nakłada PPWR na producentów kosmetyków?

 

Z perspektywy branży kosmetycznej kluczowymi wymogami, wprowadzanymi przez projekt rozporządzenia PPWR, są:

1. obowiązek przydatności do recyklingu opakowań według zharmonizowanych, unijnych kryteriów;

2. obowiązek użycia recyklatów;

3. obowiązek minimalizacji opakowań w oparciu o szczegółowe kryteria i konieczność dokumentacji tego procesu dla każdego opakowania;

4. wprowadzenie obowiązkowego oznakowania opakowań – sposobu sortowania i przydatności do ponownego użycia;

5. ponowne użycie opakowań transportowych i zbiorczych;

6. ograniczenie niektórych formatów opakowań (np. miniaturowe produkty hotelowe);

7. ograniczenia stosowania opakowań z materiałów biodegradowalnych i kompostowalnych.

 

Przydatność opakowań kosmetycznych do recyklingu

 

PPWR wprowadza wymóg, aby wszystkie opakowania nadawały się do recyklingu.

Dwuetapowe podejście wskazuje kolejne kryteria przydatności do recyklingu. W pierwszym etapie, prawdopodobnie od 1 stycznia 2030 r., opakowania będą musiały spełniać unijne kryteria projektowania dla recyklingu (tzw. design for recycling). Takie podejście powinno pozwolić na harmonizację wymagań dotyczących projektowania opakowań w całej Unii Europejskiej, niezależnie od zaawansowania krajów członkowskich pod względem zarządzania odpadami.

W drugim etapie, prawdopodobnie od 1 stycznia 2035 r. lub później, zostaną zastosowane dodatkowe kryteria przydatności do recyklingu uwzględniające to, czy opakowania są „poddawane recyklingowi na dużą skalę”. Ma to zagwarantować, że opakowania zaprojektowane jako nadające się do recyklingu, są również wystarczająco i skutecznie zbierane, sortowane i poddawane recyklingowi w praktyce. Przy czym o przydatności do recyklingu „na dużą skalę” nie będzie decydowała dostępność technologii wyłącznie w kraju producenta, ale na terenie UE. To rozwiązanie ma zapewnić harmonizację rynku i uniknięcie sytuacji, w której to samo opakowanie w jednym kraju UE będzie poddawane recyklingowi, a w innym nie.

Kryteria projektowania dla recyklingu i metodyka oceny czy opakowania są poddawane recyklingowi na dużą skalę, zostaną określone przez Komisję w przyszłych aktach delegowanych.

Opakowania będą zaliczane do określonych klas przydatności do recyklingu zgodnie z kryteriami projektowania dla recyklingu. Poniżej określonej klasy przydatności do recyklingu opakowanie zostanie uznane za nienadające się do recyklingu. Co istotne, takie opakowania w ogóle nie będą mogły być wprowadzane do obrotu w UE.

 

Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta – opłaty

 

Opłaty, które mają być wnoszone przez producentów w ramach ROP (rozszerzona odpowiedzialność producenta), będą ustalane na podstawie klasy przydatności do recyklingu, określonej zgodnie z aktami delegowanymi. Opakowanie bardziej nadające się do recyklingu będzie tańsze. Jednak w przypadku opakowań nienadających się do recyklingu nie będzie możliwości wniesienia wyższej opłaty ROP. Wydaje się, że nie będzie możliwości utrzymania na rynku opakowań, które nie nadają się do recyklingu, ale są istotne z punktu widzenia sprzedaży np. identyfikują markę lub produkt, poprawiają jego funkcjonalność, czy są preferowane przez konsumentów. Ekomodulacja, czyli zróżnicowanie stawek opłat za opakowania w zależności od stopnia przydatności opakowania do recyklingu, będzie stosowana jedynie dla pozostałych, wyższych klas recyklowalności.

Komisja wyda akty delegowane zarówno dla określenia kryteriów projektowania dla recyklingu, jak i kryteriów dla przydatności do recyklingu na dużą skalę.

W projekcie PPWR ustanowiono szczegółowe przepisy dotyczące opakowań innowacyjnych i pewne „ulgi” w stosowaniu wymogów. Na przykład dla takich opakowań wymogi dotyczące przydatności do recyklingu muszą być spełnione i udokumentowane dopiero po upływie 5 lat od pierwszego wprowadzenia do obrotu. Warto jednak pamiętać, że „innowacyjne opakowanie” to nie takie, w którym innowacyjność oznacza jedynie poprawę prezentacji produktu. Może ona dotyczyć formy opakowania, wytwarzania przy użyciu nowych materiałów, w nowych procesach projektowych lub produkcyjnych, znacznej poprawy funkcji opakowania, jak zamykanie, ochrona produktu. Powinna też skutkować wymiernymi korzyściami dla środowiska.

 

Jak przygotować się na nadejście PPWR?

 

Obecnie nie są znane wszystkie szczegółowe wymagania PPWR. Wiele z rozporządzeń wykonawczych czy wytycznych uszczegóławiających przepisy zawarte w PPWR zostanie przyjętych przez Komisję na późniejszym etapie. W tym momencie wciąż nie jest znana ich treść. Jednak nawet ogólne, już znane wymogi projektu rozporządzenia PPWR, stanowią na tyle istotne wyzwanie, że należy już teraz podejmować wstępne, rozpoznawcze działania. Takie podejście przyniesie szereg korzyści, np.:

• ułatwi dostosowanie się do coraz to ostrzejszych wymogów prawnych i pełną zgodność na późniejszym etapie,

• pozwoli rozłożyć w czasie koszty,

• pozwoli oszacować, które wymagania są lub będą najtrudniejsze w realizacji.

Komisja będzie sukcesywnie dokonywała oceny wykonalności niektórych rozwiązań, na przykład w zakresie dostępności recyklatów. Wczesna identyfikacja problemów może więc ułatwić rewizję przepisów i dostosowanie do aktualnej sytuacji rynkowej i dostępności technologicznej. Właściwe zmapowanie wyzwań potencjalnie wpłynie też na szczegółowe rozwiązania dotyczące kryteriów przydatności do recyklingu, które Komisja ma wypracować, a proces ten musi objąć konsultacje z uczestnikami rynku.

Wobec tego jakie działania firmy mogą podejmować już teraz, nie znając końcowych, szczegółowych wymagań PPWR? Jest ich wiele. Niektóre rozwiązania są przesądzone: pełna przydatność do recyklingu i minimalizacja opakowań, użycie recyklatów, ponowne użycie opakowań transportowych i zbiorczych.

Jak najszybciej warto wykonać:

1. analizę portfolio opakowań i ich poszczególnych elementów, w tym stosowanych materiałów, identyfikacja opakowań wielomateriałowych;

2. wstępną ocenę przydatności opakowań do recyklingu – całego portfolio lub krytycznych opakowań, np. tych używanych w największej skali lub wstępnie ocenianych jako trudne w recyklingu;

3. mapowanie dostępności recyklatów o pożądanej jakości – jakie materiały PCR (pochodzące z recyklingu pokonsumenckiego) i w jakiej jakości są dostępne;

4. mapowanie dostępnych technologii opakowań z wykorzystaniem recyklatów, które pozwolą na użycie również recyklatów innych, niż do kontaktu z żywnością (np. monomateriałowe laminaty wielowarstwowe);

5. mapowanie łańcucha dystrybucji pod kątem możliwości zastosowania opakowań do ponownego użycia;

6. mapowanie łańcucha wartości w celu pozyskiwania wiedzy i identyfikacji rozwiązań, które pozwolą spełnić wymogi PPWR, np. kontakty z sortowniami, recyklerami, projektantami opakowań, przystępowanie do platform dialogu, aktywne korzystanie z doświadczeń organizacji branżowych, które takie dialogi inicjują i wspierają;

7. poszukiwanie rozwiązań „poza schematem” – np. zmiana nie tylko opakowania, ale i formuły produktu dla minimalizacji lub nawet rezygnacji z opakowań niektórych kategorii produktów.

Rozporządzenie PPWR przewiduje, że Komisja opracuje konkretne wytyczne dla ekoprojektowania dla recyklingu w ciągu kilku lat. Wiedząc, jakim wyzwaniem w Polsce będzie osiągnięcie pełnej recyklowalności opakowań, branża kosmetycznapowinna działać już teraz.

Wiele informacji o tym, jakie elementy opakowań kosmetyków stanowią bariery w recyklingu i jak zwiększyć przydatność opakowań do recyklingu poprzez ekoprojektowanie, można znaleźć w licznych przewodnikach technicznych. Branżowe wytyczne, dotyczące konkretnie opakowań kosmetyków, firmy kosmetyczne znajdą w przewodniku opracowanym przez Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego oraz Rekopol Organizacja Odzysku Opakowań S.A. w 2019 r.9, dostępnym dla członków organizacji.

Trzeba pamiętać, że zaprojektowanie opakowania zgodnie z zasadami recyklowalności nie zawsze jednak oznacza, że dane opakowanie zostanie faktycznie poddane recyklingowi. Istnieje wiele elementów opakowań, a także wiele lokalnych uwarunkowań związanych z dostępnością technologii sortowania i recyklingu warunkujących, czy opakowanie (nawet zaprojektowane zgodnie z zasadami ekoprojektowania) zostanie poddane recyklingowi w praktyce.

Projekt PPWR w II etapie wdrażania wymogu przydatności do recyklingu wprowadza pojęcie „poddawania recyklingowi na dużą skalę”. Przypomnijmy – oznacza to, że dane opakowanie jest zbierane, sortowane i poddawane recyklingowi za pomocą zainstalowanej nowoczesnej infrastruktury i procesów, obejmujące co najmniej 75 proc. ludności Unii Europejskiej, z uwzględnieniem odpadów opakowaniowych wywożonych z Unii.

Unijne kryteria „poddawania recyklingowi na dużą skalę” zaczną obowiązywać dopiero w 2040 r. Zanim zostaną przygotowane – jeszcze przez co najmniej najbliższą dekadę możliwość realnego recyklingu opakowań wprowadzonych do obrotu w Polsce będziemy również oceniać lokalnie. Będziemy opierać się na wiedzy pozyskiwanej w kraju, ze strony lokalnych sortowni i zakładów recyklingu.

 

Źródło: Przydatność opakowań produktów kosmetycznych do recyklingu. Raport Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego i Rekopol Organizacja Odzysku Opakowań S.A., Warszawa, październik 2023. Cały raport można pobrać na stronie kosmetyczni.pl

ZOBACZ KOMENTARZE (0)
StoryEditor
Opakowania
12.09.2025 10:33
Nowy trend w opakowaniach: aplikatory błyszczyków typu „doughnut”
Nowy, popularny typ opakowania może zawojować branżę.Alibaba

Rok 2025 przynosi niespodziewany zwrot w kategorii makijażu ust. Obok dominujących balsamów i glaze’ów o błyszczących, nawilżających formułach oraz coraz szerszej gamie odcieni i smaków, uwagę konsumentów przyciąga nowy typ aplikatora – tzw. końcówka „doughnut”.

Wykonana z silikonu i termoplastycznego poliuretanu (TPU), ma formę małego pierścienia. Jej sprężysta, miękka struktura zapewnia wrażenie poduszki, która „otula” usta podczas aplikacji, co dodatkowo wpisuje się w trend produktów o sensorycznym, wręcz ASMR-owym charakterze. Rozwiązanie to jako pierwsza zastosowała koreańska marka Laneige w produkcie Glaze Craze Tinted Lip Serum. W krótkim czasie końcówka „doughnut” stała się wiralowym hitem, wzbudzając zainteresowanie wśród fanów balsamów do ust na całym świecie. Oryginalna forma aplikatora, połączona z modą na zabawne, wielozmysłowe doświadczenia beauty, przełożyła się na szybki wzrost popularności produktu w mediach społecznościowych.

Zastosowanie TPU ma kluczowe znaczenie dla funkcjonalności nowego aplikatora. Tworzy ono elastyczną, gładką membranę, która otacza silikonową strukturę, dzięki czemu końcówka zachowuje swój kształt, nie tracąc jednocześnie sprężystości. To techniczne rozwiązanie pokazuje, jak duże znaczenie mają innowacje materiałowe i sensoryczne w budowaniu konkurencyjności w kategorii makijażu ust – jednej z najszybciej rozwijających się w 2025 roku.

Według zespołu ds. innowacji produktowych Laneige, nowatorskie rozwiązanie opiera się na zmianie standardowego kształtu aplikatora, dotychczas znanego głównie w wersji ściętej, silikonowej końcówki. – Poszliśmy o krok dalej i dostosowaliśmy formę do koncepcji „doughnut”, co okazało się spójne nie tylko z walorami smakowo-zapachowymi, ale także z doświadczeniem użytkownika – wyjaśnia Gina Kong, Senior Manager w Laneige. Opakowania tego typu znalazły się już w ofertach producentów na całym świecie.

ZOBACZ KOMENTARZE (0)
StoryEditor
Opakowania
05.09.2025 13:41
System kaucyjny: technologia i emocje konsumentów
Bartosz Sosnówkafot. J. Prondzyński

Nawet jeszcze przed oficjalnym startem systemu kaucyjnego w Polsce widać, jak wiele emocji i pytań budzi to rozwiązanie. Jedni traktują je jako długo oczekiwany krok w stronę bardziej nowoczesnej gospodarki obiegu zamkniętego, inni podchodzą z rezerwą, obawiając się dodatkowych obowiązków. Obie reakcje są naturalne, dotyczą bowiem projektu, dotykającego codziennych nawyków milionów konsumentów.

W takiej sytuacji kluczowa staje się nie tylko sprawna logistyka czy infrastruktura, ale przede wszystkim – komunikacja i dialog.

System kaucyjny nie działa w próżni. To nie tylko kwestia butelki czy puszki oddanej do sklepu w zamian za symboliczną złotówkę. Warto pamiętać, że dla części osób nowy system może być intuicyjny, ale dla innych – budzić niepewność. To właśnie w takich momentach edukacja staje się narzędziem przełamywania barier.

Nie chodzi jednak o jednorazowe akcje informacyjne. Budowanie świadomości to proces długotrwały, wymagający konsekwencji i cierpliwości. Obywatele muszą wiedzieć, które opakowania podlegają kaucji, gdzie je zwrócić i jak wygląda procedura. Ale potrzebują też czegoś więcej – zrozumienia sensu całego systemu. Dlaczego warto zadać sobie ten niewielki trud? Co zyskuje każdy z nas, a co cała wspólnota? Dopiero odpowiedzi na te pytania przekładają się na trwałą zmianę zachowań – mówi Bartosz Sosnówka, partner zarządzający w 2pr, doradca Grupy COMP.

image

Rossmann rezygnuje z napojów sprzedawanych w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym

Jego zdaniem, doświadczenia krajów, które wprowadziły system kaucyjny wcześniej pokazują, że samo ustawowe zobowiązanie nie wystarcza. – W Niemczech czy krajach skandynawskich na równi z inwestycjami w automaty do zbiórki postawiono na edukację i jasny przekaz. Dzięki temu mieszkańcy rozumieli, po co ten system istnieje i łatwiej włączali go w swoje codzienne życie. Podobna droga stoi dziś przed Polską – podkreśla Bartosz Sosnówka.

Istotne jest także to, że komunikacja nie powinna być jednolita. Inaczej mówi się do młodych ludzi, którzy na co dzień korzystają z aplikacji mobilnych, a inaczej do osób starszych, dla których najważniejszy będzie osobisty kontakt i możliwość zadania pytań w sklepie. 

Równie ważne jest dotarcie do mieszkańców mniejszych miejscowości, gdzie dostęp do infrastruktury może być ograniczony. Uniwersalny komunikat nie wystarczy – potrzebne są różnorodne formy przekazu, dopasowane do odbiorców.

Dialog z obywatelami to fundament powodzenia systemu. Konsumenci nie powinni czuć się pozostawieni sami sobie z pytaniami czy wątpliwościami. Transparentna komunikacja, jasne procedury i szybkie reagowanie na pojawiające się nieporozumienia mogą decydować o tym, czy system zyska poparcie, czy spotka się z krytyką. Warto pamiętać, że zaufanie buduje się stopniowo – i łatwo je utracić, jeśli zabraknie konsekwencji w przekazie.

image

Super-Pharm pozostaje przy napojach i wchodzi do systemu kaucyjnego

System kaucyjny w Polsce to nie tylko wyzwanie środowiskowe, ale i komunikacyjne. To sprawdzian, czy potrafimy prowadzić otwarty dialog, odpowiadać na obawy i budować świadomość opartą na faktach, a nie na półprawdach czy plotkach. Jeśli uda się stworzyć atmosferę współodpowiedzialności i zrozumienia, nowe rozwiązanie może stać się naturalną częścią codzienności – podobnie jak selektywna zbiórka odpadów, która jeszcze kilkanaście lat temu była dla wielu nowością – podsumowuje Bartosz Sosnówka.

Ostatecznie bowiem system kaucyjny to nie tylko infrastruktura, przepisy czy logistyka. To wspólny projekt społeczny, który wymaga czegoś więcej niż ustawowych zapisów – wymaga rozmowy z ludźmi, edukacji i cierpliwego tłumaczenia. Bez tego trudno oczekiwać, że stanie się trwałym elementem kultury ekologicznej w Polsce.

Marzena Szulc
ZOBACZ KOMENTARZE (0)
16. wrzesień 2025 04:12