StoryEditor
Prawo
02.11.2023 10:57

Naczelna Rada Lekarska: zakaz udziału lekarzy w reklamach powinien dotyczyć nie tylko leków i wyrobów medycznych

Komisja Etyki Lekarskiej Naczelnej Rady Lekarskiej uważa, że zakaz uczestnictwa lekarzy w reklamach powinien obejmować nie tylko leki i produkty medyczne, ale także kosmetyki i środki specjalnego przeznaczenia żywieniowego, rozumiany szerzej niż to określa ustawa.

W stanowisku z 11 października 2023 r., Komisja Etyki Lekarskiej NRL wyraziła swoje zdanie na temat obecności lekarzy oraz aktorów grających lekarzy w reklamach i materiałach promocyjnych. Komisja podkreśliła, że w przestrzeni mediów pojawiają się reklamy różnych produktów, takich jak leki, wyroby medyczne, kosmetyki, środki specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz inne produkty i usługi niezwiązane bezpośrednio z medycyną, w których uczestniczą lekarze lub osoby udające lekarzy. Komisja uznała, że jest to działanie nieetyczne zarówno w przypadku uczestnictwa lekarzy w reklamach takich produktów, jak i w przypadku występowania w nich osób, które nie są lekarzami, ale odgrywają role lekarzy.

Reklama w obszarze medycznym jest traktowana w sposób szczególny z uwagi na jej przedmiot. Dotyczy ona konkretnych usług, zabiegów, leków, suplementów diety czy innych preparatów, których użycie niezgodnie z zaleceniami i przeznaczeniem może być szkodliwe. Codzienność pracy lekarzy i lekarzy dentystów pokazuje, że nachalne reklamy leków i suplementów diety doprowadziły do nadmiernej ich konsumpcji, do czego przyczyniło się ich reklamowanie jako skutecznych środków dla pacjentów. Taka uporczywa reklama prowadzi także do samodzielnego stosowania przez pacjentów wyrobów medycznych i prowadzenia diagnostyki zamiast skorzystania z porady lekarza — fragment stanowiska Komisji Etyki Lekarskiej NRL

Zgodnie z przypomnieniem NRL, Ustawa o wyrobach medycznych, przyjęta 7 kwietnia 2022 r., zabrania wykorzystywania w reklamach nie tylko wizerunku lub postaci lekarza, ale także jakiejkolwiek osoby sugerującej wykonywanie zawodu medycznego lub posiadanie wykształcenia medycznego lub farmaceutycznego. W związku z tym niezgodna z przepisami prawa jest reklama, w której lekarz prezentuje lek lub wyrob medyczny, jak również reklama, w której aktor grający lekarza lub jakakolwiek inna osoba, którą można uznać za osobę pracującą w dziedzinie medycyny na podstawie wyglądu, stroju lub zachowania. Biorący udział w reklamie produktów leczniczych lub wyrobów medycznych lekarz lub osoba sugerująca, że jest lekarzem, ma negatywny wpływ na postrzeganie naszych zawodów w społeczeństwie i jest sprzeczny z obowiązującymi przepisami ustawy.

Komisja Etyki Lekarskiej NRL wyraża stanowisko, że zakaz udziału lekarzy w reklamach powinien być interpretowany w sposób bardziej obszerny niż określony w prawie, a więc nie ograniczać się jedynie do reklam leków i produktów medycznych. Komisja uważa, że ten zakaz powinien obejmować również reklamy kosmetyków, środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innych produktów lub usług, które niekoniecznie są związane z dziedziną medycyny.

Komisja przypomina, że zgodnie z art. 65 KEL (Kodeks Etyki Lekarskiej), lekarzowi zabrania się nakładania swoich usług na pacjentów lub zdobywania nowych pacjentów w sposób niezgodny z zasadami etyki lekarskiej, deontologii oraz lojalności wobec innych lekarzy. Udział lekarza w reklamie, gdzie używa się jego wizerunku, nazwiska lub specjalizacji, może prowadzić do utraty autorytetu zawodowego, co z kolei wpływa negatywnie na postrzeganie jego wiedzy i doświadczenia w dziedzinie medycyny. Podobne konsekwencje mogą wynikać z nieuczciwej reklamy, którą lekarz prowadzi za pośrednictwem mediów, prasy lub banerów reklamowych. To samo dotyczy wpływowych postaci w mediach społecznościowych, czyli tzw. influencerów, którzy zachęcają do korzystania z konkretnych produktów na podstawie swoich osobistych doświadczeń.

Czytaj także: Naczelna Rada Lekarska zakazała lekarzom prowadzenia szkoleń dla osób spoza zawodów medycznych. Co z kosmetologami?

ZOBACZ KOMENTARZE (0)
StoryEditor
Apteki
20.06.2025 18:19
Czy apteki w Polsce będą mogły się reklamować? Jest wyrok TSUE!
Zgodnie z orzeczeniem TSUE nie tylko polscy farmaceuci, ale także ci prowadzący działalność w innych krajach UE mają prawo promować swoje usługi także na rynku polskimShutterstock

Polski zakaz reklamy aptek, obowiązujący od ponad dekady, został zakwestionowany przez TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Zdaniem sędziów, przepisy te naruszają unijne swobody i dyrektywę o handlu elektronicznym. Wyrok TSUE nie pozostawia pola do interpretacji: polski zakaz reklamy aptek narusza unijne prawo. Kraj musi teraz dostosować przepisy, aby umożliwić farmaceutom prowadzenie działań informacyjno-promocyjnych, zgodnych z unijnymi dyrektywami.

Od 2012 roku w Polsce obowiązuje całkowity zakaz reklamy aptek, punktów aptecznych oraz ich działalności. Zgodnie z tą regulacją, farmaceuci mogą publicznie udostępniać jedynie podstawowe informacje – jak adres i godziny otwarcia. Wszelkie inne działania promocyjne są surowo zakazane i podlegają karom pieniężnym – opisuje portal wiadomoscihandlowe.pl.

Jednak stoi to, zdaniem TSUE, w sprzeczności z prawem wspólnotowym. Zakaz, który w założeniu miał służyć ochronie zdrowia publicznego i niezależności zawodowej farmaceutów, okazał się niezgodny z zasadami funkcjonowania rynku UE.

Sprawa trafiła do TSUE za sprawą Komisji Europejskiej, która złożyła przeciwko Polsce skargę o uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego. Trybunał w pełni ją uwzględnił, stwierdzając, że Polska złamała unijne prawo. Wyrok podkreśla, że obowiązująca w Polsce ustawa prowadzi do „ogólnego i całkowitego zakazu wszelkiej reklamy”, co jest sprzeczne z dyrektywą o handlu elektronicznym. Dyrektywa ta umożliwia przedstawicielom zawodów regulowanych – w tym farmaceutom – korzystanie z informacji handlowych on-line do promowania swojej działalności.

W orzeczeniu można przeczytać, że "dyrektywa zezwala wszystkim farmaceutom na samodzielne reklamowanie się. W związku z tym nie można jej obejść przez zakazy dotyczące tylko niektórych farmaceutów lub niektórych rodzajów prowadzonej przez nich działalności."

Oznacza to ni mniej ni więcej, że nie tylko polscy farmaceuci, ale także ci prowadzący działalność w innych krajach UE, mają prawo promować swoje usługi także na rynku polskim. Obowiązujące ograniczenia są sprzeczne zarówno z swobodą świadczenia usług, jak i swobodą przedsiębiorczości.

Zobacz też: IQVIA: Farmacja online osiąga znacznie wyższą dynamikę wzrostu niż farmacja offline — co dalej z aptekami stacjonarnymi?

TSUE jasno wskazał, że Polska powinna jak najszybciej dostosować swoje przepisy do prawa unijnego. Jeśli tego nie zrobi, Komisja Europejska może złożyć kolejną skargę i domagać się nałożenia kar finansowych.

Trybunał zaznaczył również, że zakaz ten ogranicza farmaceutom, w szczególności mającym siedzibę w innych państwach członkowskich, możliwość zaprezentowania się potencjalnym klientom i promowania usług, które zamierzają im oferować.

Zakaz ten, według TSUE, również utrudnia dostęp do polskiego rynku osobom chcącym otworzyć aptekę, a prowadzącym działalność w innych państwach członkowskich. Co istotne, Polska nie przedstawiła dowodów na to, że takie ograniczenia są rzeczywiście konieczne do ochrony zdrowia publicznego.

Zobacz też: Allegro: Dermokosmetyki zyskują na znaczeniu. Polacy coraz chętniej sięgają po specjalistyczną pielęgnację

Marzena Szulc
ZOBACZ KOMENTARZE (0)
StoryEditor
Prawo
18.06.2025 16:16
Glifosat w tamponach? Naukowcy ostrzegają: normy przekroczono 40-krotnie.
Tampony, zdaniem naukowców z Women’s Environmental Network oraz Pesticide Collaboration, mogą zawierać poważne ilości glifosatu.Seika Chujo/Shutterstock

Organizacja Pesticide Action Network UK opublikowała raport, z którego wynika, że w jednym z przebadanych opakowań tamponów wykryto obecność glifosatu w stężeniu aż 40 razy wyższym niż dopuszczalne w wodzie pitnej. Próbki pochodziły z 15 opakowań popularnych marek dostępnych w brytyjskich sklepach i supermarketach. Glifosat to najczęściej stosowany herbicyd na świecie, uznany w 2015 roku przez Światową Organizację Zdrowia za „prawdopodobnie rakotwórczy”.

Badanie przeprowadzono we współpracy z Women’s Environmental Network (WEN) oraz Pesticide Collaboration. Eksperci analizowali obecność aminometylofosfonowego kwasu (AMPA), który jest głównym produktem rozpadu glifosatu. Właśnie ten związek wykryto w niektórych produktach menstruacyjnych. Autorzy raportu podkreślają, że obecność takich substancji chemicznych w produktach higieny osobistej może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia.

Szczególnie niepokojące jest to, że błona śluzowa pochwy jest jednym z najbardziej chłonnych tkanek w ciele człowieka. Substancje chemiczne wchłaniane przez ten kanał dostają się bezpośrednio do krwiobiegu, omijając mechanizmy detoksykacyjne organizmu, takie jak wątroba. Tym samym poziomy glifosatu, które przekraczają normy dla wody pitnej, mogą być znacznie bardziej szkodliwe, gdy są obecne w produktach intymnych.

„Jeśli taki poziom glifosatu uznaje się za niebezpieczny w wodzie, którą pijemy, dlaczego akceptuje się jego obecność w produktach menstruacyjnych?” – pyta Amy Heley z organizacji Pesticide Collaboration w tekście dla Personal Care Insights. Jak zaznacza, większość konsumentek nie ma świadomości, że ich codzienne produkty higieniczne mogą zawierać pozostałości niebezpiecznych pestycydów. Raport wzywa do wprowadzenia regulacji, które zapewnią większą kontrolę nad składem produktów menstruacyjnych i ochronę zdrowia osób miesiączkujących.

ZOBACZ KOMENTARZE (0)
21. czerwiec 2025 16:00