StoryEditor
Prawo
14.07.2020 00:00

Komisja Europejska: zakaz reklamy aptek w Polsce jest niezgodny z prawem UE

W ostatnich dniach Komisja Europejska (KE) wystosowała do polskiego rządu opinię w sprawie ograniczeń dotyczących reklamy aptek. Skargę na naruszenie prawa UE do KE złożyła Konfederacja Lewiatan, która uważa, że przepisy zakazujące aptekom reklamowania się blokują potencjał polskich farmaceutów i są niezgodne z podstawowymi swobodami rynku wewnętrznego Unii Europejskiej. Jeśli rząd nie usunie uchybienia, wówczas sprawa zostanie skierowana do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

Całkowity zakaz reklamy działalności aptek obwiązuje w Polsce od 1 stycznia 2012 roku. Konfederacja Lewiatan od samego początku wskazywała na jego niezgodność z fundamentalnymi zasadami prowadzenia działalności gospodarczej oraz z podstawowymi swobodami rynku wewnętrznego Unii Europejskiej. Ponieważ działania na gruncie krajowym nie przyniosły rezultatu, w listopadzie 2013 roku organizacja skierowała do Komisji Europejskiej skargę indywidualną na zakaz reklamy aptek. 

W pierwszym etapie procedury o naruszenie prawa UE Komisja Europejska wystosowała do rządu polskiego wezwanie do usunięcia uchybienia w sprawie ograniczeń dotyczących reklamy w sektorze usług. Rząd przesłał odpowiedź do Komisji i nie zastosował się do tego wezwania. Teraz KE wystosowała do rządu uzasadnioną opinię w tej sprawie. Jeśli rząd ponownie nie usunie uchybienia, wówczas sprawa zostanie skierowana do TSUE.

– Rozwój usług zdrowotnych to naturalny kierunek dla europejskiego rynku aptecznego i standard w Europie Zachodniej, w której pacjent może wybierać z katalogu kilkudziesięciu usług, dostępnych w aptekach – od bardzo zaawansowanych, jak szczepienia czy przegląd lekowy, po badania przesiewowe, programy rzucania palenia i redukcji wagi czy doradztwo przed wyjazdem na zagraniczne wakacje. W Polsce, m. in. z uwagi na zakaz reklamy aptek, który przerodził się de facto w zakaz jakiegokolwiek informowania o działalności aptek, usługi takie nie są dostępne dla pacjentów. Regulacja ta blokuje w ten sposób potencjał polskich farmaceutów, którzy chcieliby takie usługi świadczyć i – co naturalne – o nich informować, ale nie robią tego z uwagi na wysokie kary – mówi Kinga Grafa, dyrektorka biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli.

W praktyce administracyjnej i sądowej za zakazaną reklamę uznano bowiem wszelkie informacje przekazywane pacjentowi przez aptekę. Zakazane jest komunikowanie czy informowanie o akcjach promujących zdrowie, akcjach profilaktycznych związanych z pomiarem ciśnienia czy poziomu cukru oraz opiece farmaceutycznej czy innych usługach, świadczonych w aptece. Do tej pory kwestionowane przez inspekcję farmaceutyczną były także takie działania, jak rozpowszechnianie przez aptekę informacji o adresie email, numerze telefonu, realizacji kart ubezpieczenia lekowego czy możliwości wypożyczenia w aptece drobnego sprzętu medycznego. Ofiarą zakazu reklamy aptek w jego obecnej formie padły także programy społeczne adresowane do seniorów czy rodzin wielodzietnych, takie jak Karta Dużej Rodziny czy samorządowe karty seniora.

Warto podkreślić, że zakaz może „położyć” także procedowaną obecnie ustawę o zawodzie farmaceuty w części, która wprowadza możliwość świadczenia w Polsce pierwszych usług opieki farmaceutycznej. Regulacja zakłada, że będą one dostępne w wybranych (chętnych do tego) aptekach, więc farmaceuta lub właściciel apteki, którzy będą chcieli o tym poinformować, także wpadną w sidła zakazu reklamy – mówi Kinga Grafa.

Liczymy na rozwiązane tego problemu. Obecny zapis i praktyka jego stosowania powodują, że od początku obowiązywania przedmiotowego zakazu Główny Inspektor Farmaceutyczny wydał ponad 900 decyzji, karząc przedsiębiorców. Dlatego rozumiejąc, że Ministerstwo Zdrowia obawia się, że zniesienie zakazu skutkować może wprowadzeniem na rynku aptecznym nachalnych akcji marketingowych, proponujemy rozszerzenie katalogu wyłączeń, określającego, że zakazaną reklamą nie jest informowanie o opiece farmaceutycznej, usługach prowadzonych w aptekach, akcjach prozdrowotnych etc. – mówi Marcin Piskorski, prezes związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET, będący członkiem Konfederacji Lewiatan.

To właśnie „totalność” zakazu jest przedmiotem działań KE. Warto przypomnieć, że w maju 2017 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że –  analogiczny do polskiego – zupełny zakaz reklamy usług dentystycznych w Belgii, jest niezgodny z prawem wspólnotowym.

ZOBACZ KOMENTARZE (0)
StoryEditor
Prawo
04.07.2025 11:33
Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego: Kosmetyki nie podlegają pod EUDR 2023/1115!
Sądzimy, że doprecyzowanie i wyjaśnienie zakresu stosowania EUDR w odniesieniu do kosmetyków ułatwi pracę m.in. sieciom handlowym, ponieważ zdejmie z nich obowiązek zbierania i przechowywania dokumentacji do dużej grupy produktów z portfolio sieci – mówi dr inż. Ewa Starzyk.Unsplash

Od 30 grudnia 2025 roku zacznie obowiązywać unijne rozporządzenie EUDR 2023/1115, którego celem jest przeciwdziałanie wylesianiu w związku z handlem międzynarodowym. Wiele firm z branży kosmetycznej z niepokojem przygląda się nowym regulacjom, obawiając się dodatkowych obowiązków dokumentacyjnych. Jednak – jak wynika z analizy Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego – kosmetyki gotowe nie podlegają temu rozporządzeniu.

EUDR obejmuje wyłącznie wybrane grupy towarów, takie jak: bydło, kakao, kawa, olej palmowy, soja, drewno oraz kauczuk. Nowe przepisy mają zastosowanie jedynie do tych produktów oraz artykułów bezpośrednio z nich wytworzonych, których kody CN znajdują się w załączniku I do rozporządzenia. W przypadku, gdy produkt – jak kosmetyk – nie znajduje się w tym wykazie, nie są wobec niego nakładane żadne nowe obowiązki prawne wynikające z EUDR.

Mimo to, wiele podmiotów w branży kosmetycznej – w tym ich klienci – prosi o dokumenty potwierdzające zgodność kosmetyków z EUDR. Według dr inż. Ewy Starzyk, dyrektorki ds. regulacji i zrównoważonego rozwoju w Polskim Związku Przemysłu Kosmetycznego, zamieszanie wynika z niejednolitego zakresu stosowania rozporządzenia wobec różnych grup produktów. Na przykład czekolada jest objęta EUDR aż do etapu finalnego produktu, ale większość surowców, w tym używanych w kosmetykach, przestaje podlegać EUDR, jeśli po dalszym przetworzeniu otrzymują nowy kod CN.

Zgodnie z obowiązującym prawem UE, producenci kosmetyków funkcjonują jako „osoby odpowiedzialne” lub „dystrybutorzy” w rozumieniu rozporządzenia kosmetycznego 1223/2009, a nie jako „operatorzy” czy „handlowcy” w rozumieniu EUDR. Oznacza to, że nie mają oni obowiązku stosowania procedur należytej staranności, ani zbierania i przekazywania dokumentów potwierdzających zgodność z EUDR – zarówno w odniesieniu do gotowych produktów, jak i użytych komponentów czy opakowań.

Doprecyzowanie, że gotowe kosmetyki nie podlegają EUDR, może znacząco uprościć działanie wielu podmiotów w łańcuchu dostaw, w tym sieci handlowych. Jak zaznacza dr inż. Starzyk, wyłączenie tej kategorii produktów z obowiązków dokumentacyjnych powinno ułatwić zarządzanie asortymentem oraz zdejmie z firm obowiązek przechowywania i przetwarzania zbędnych informacji o zgodności produktów, które nie są objęte rozporządzeniem.

ZOBACZ KOMENTARZE (0)
StoryEditor
Prawo
01.07.2025 13:36
KAS zatrzymała 60 tys. nielegalnych suplementów i leków w ramach operacji PANGEA XVII
Nielegalne produkty zostały przejęte w wyniku międzynarodowej akcji.Ministerstwo Finansów - Krajowa Administracja Skarbowa

W okresie od grudnia 2024 roku do maja 2025 roku Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) uczestniczyła w międzynarodowej operacji PANGEA XVII, koordynowanej przez INTERPOL. Akcja, obejmująca działania w 90 krajach, miała na celu walkę z nielegalnym handlem produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi. W Polsce w operację zaangażowane były również Policja oraz Główny Inspektorat Farmaceutyczny. KAS zabezpieczyła blisko 60 tys. sztuk nielegalnych produktów różnego typu.

W skali globalnej operacja zakończyła się zatrzymaniem 769 osób oraz rozbiciem 123 zorganizowanych grup przestępczych. Służby zabezpieczyły łącznie 50,4 miliona dawek podrobionych lub nielegalnych leków, których wartość oszacowano na około 65 milionów dolarów. W porównaniu do poprzednich edycji PANGEA, obecna odsłona trwała dłużej, co pozwoliło na przeprowadzenie dokładniejszych kontroli.

W Polsce działania kontrolne prowadzone były w sortowniach przesyłek, na lotniskach, w centrach logistycznych, na przejściach granicznych oraz drogach. Zatrzymane produkty obejmowały m.in. tabletki, saszetki, spraye, igły, strzykawki, plastry, inhalatory czy wyroby weterynaryjne. Ich wartość szacowana jest na ponad 800 tys. zł. Najczęściej były to środki wspomagające układ pokarmowy i nerwowy, leki przeciwlękowe, psychostymulanty, sterydy anaboliczne oraz suplementy diety.

Najwięcej nielegalnych produktów pochodziło z Indii i Ukrainy, a także z USA, Republiki Korei, Rosji i Białorusi. Zatrzymane towary w dużej mierze przeznaczone były na rynek polski, ale część miała trafić także do odbiorców w innych krajach Unii Europejskiej. Działania KAS miały na celu nie tylko egzekwowanie prawa, ale również ochronę zdrowia publicznego przed potencjalnie niebezpiecznymi substancjami.

Operacja PANGEA XVII po raz kolejny pokazała, jak ważna jest międzynarodowa współpraca w walce z fałszywymi lekami. Dzięki koordynowanym działaniom wielu państw oraz organizacji, możliwe jest ograniczanie skali tego zjawiska i promowanie bezpiecznych zachowań konsumenckich. KAS odegrała w tej edycji istotną rolę, podkreślając znaczenie kontroli granicznych i skutecznej prewencji w zwalczaniu przestępczości farmaceutycznej.

ZOBACZ KOMENTARZE (0)
06. lipiec 2025 02:56