Czy detalista ma prawo ująć złodzieja i przetrzymać go do przyjazdu policji?
Prawo ujęcia (inaczej niż zatrzymania, do którego uprawnione są jedynie organy ścigania) przysługuje każdemu obywatelowi. Dopuszczalne jest w takiej sytuacji zagrożenie użyciem siły, a nawet jej użycie lub zamknięcie osoby w pomieszczeniu (przepis 243 kodeksu prawa karnego). Środki te, jako wspomagające, mogą być stosowane jedynie w celu niezwłocznego oddania ujętej osoby w ręce policji. Uwaga! Chodzi o sytuację, gdy złodziej przyłapany został na gorącym uczynku lub w pościgu bezpośrednio po kradzieży. Nie można zatem ująć kogoś, kto kiedyś coś ukradł i po kilku dniach ponownie przyszedł do sklepu, gdzie został rozpoznany przez personel. Nie wolno też ująć podejrzanej osoby, którą detalista zna i nie zachodzi obawa, że będzie się ona przed nim ukrywać.
Czy ochroniarz ma wobec złodzieja większe prawa, niż zwykły pracownik sklepu?
Kompetencje ochroniarza regulują przepisy ustawy o ochronie osób i mienia. Jej art. 36 daje pracownikowi ochrony prawo ujęcia złodzieja w celu niezwłocznego przekazania go w ręce policji. Ochroniarz ma prawo użyć w tym celu kajdanków czy pałki, detalista – nie.
Czy pracownik sklepu może przeszukać osobę ujętą?
W żadnym wypadku. Tym bardziej nie wolno wyjmować złodziejowi pieniędzy z jego portfela, nawet jeśli jest to kwota odpowiadająca wartości skradzionego towaru. Przeglądanie torebki czy innego bagażu, zaglądanie do kieszeni, to także forma przeszukania. Mają do niego prawo wyłącznie uprawnione służby, np. policja.
Czy personel może uwięzić w sklepie klientów, by zapobiec ucieczce złodzieja?
Nie. Działania sprzedawcy mogą dotyczyć wyłącznie osoby, która coś ukradła i nie ma wątpliwości, że to ona jest sprawcą. Nie można podejrzewać kogoś, że kradnie tylko dlatego, że ma przy sobie plecak czy walizkę.
Czy w momencie złapania złodzieja na gorącym uczynku lepiej wezwać policję czy straż miejską?
Osoba ujęta powinna zostać niezwłocznie przekazana w ręce policji. Detalista może doprowadzić złodzieja na komisariat lub telefonicznie poinformować policjanta dyżurnego o ujęciu i miejscu zatrzymania. Ważne, by sklep natychmiast po zdarzeniu skontaktował się ze stróżami prawa. Za każdym razem zadaniem policji jest ustalenie, czy ujęcie było zasadne.
